Noodprocedure van artikel 122, lid 1, VWEU

Noodprocedure van artikel 122, lid 1, VWEU

Op deze pagina:

Inleiding

Op grond van artikel 122, lid 1, van het EU-Werkingsverdrag kan de Raad op voorstel van de Commissie 'in een geest van solidariteit' tussen de EU-lidstaten de 'voor de economische situatie passende maatregelen' vaststellen. Deze bepaling zegt niets over de vorm, de aard en de inhoud van de maatregelen die kunnen worden vastgesteld. Bij de vaststelling van maatregelen stemt de Raad met gekwalificeerde meerderheid van stemmen. Het Europees Parlement is niet betrokken bij de vaststelling. 

In dit ECER-dossier wordt eerst ingegaan op de parameters bij het gebruik van de noodprocedure van artikel 122, lid 1, van het EU-Werkingsverdrag. Daarna wordt ingegaan op de maatregelen die zijn vastgesteld op grond van deze noodprocedure. 

Naar boven

Parameters

Artikel 122, lid 1, van het EU-Werkingsverdrag is als rechtsbasis ruim geformuleerd en daarmee beschikt de Raad over een ruime beoordelingsmarge als hij handelt op grond van die bepaling. Bij de vaststelling van maatregelen wordt vaak wel rekening gehouden met de volgende parameters: 

  • In de eerste plaats is voor een beroep op artikel 122, lid 1, van het EU-Werkingsverdrag noodzakelijk dat er sprake is van een noodsituatie of van uitzonderlijke omstandigheden die leiden tot ernstige moeilijkheden in de economische situatie van de EU-lidstaten, en die niet met gewone maatregelen van de EU kunnen worden aangepakt;
  • In de tweede plaats moeten de passende maatregelen die op grond van artikel 122, lid 1, van het EU-Werkingsverdrag kunnen worden genomen, in verhouding staan tot de ernst van de situatie. De maatregelen moeten met andere woorden proportioneel zijn;
  • In de derde plaats moeten maatregelen die op grond van artikel 122, lid 1, van het EU-Werkingsverdrag worden genomen tijdelijk van aard zijn;
  • Tenslotte moeten de maatregelen economisch van aard zijn, aangezien artikel 122, lid 1, van het EU-Werkingsverdrag onder titel VIII van het EU-Werkingsverdrag valt, dat betrekking heeft op het economische beleid van de EU (zie het ECER-dossier over het economische beleid van de EU). 

Naar boven

Vastgestelde maatregelen

Hieronder wordt per beleidsterrein ingegaan op de EU-maatregelen die zijn vastgesteld op grond van artikel 122, lid 1, van het EU-Werkingsverdrag. Het gaat om de beleidsterreinen energie, volksgezondheid en werkgelegenheid. 

Energie

In het kader van de oorlog tussen Rusland en Oekraïne heeft de EU een aantal (crisis)maatregelen vastgesteld op het gebied van energie. Deze maatregelen hadden (hoofdzakelijk) artikel 122, lid 1, van het EU-Werkingsverdrag als rechtsgrondslag. Het ging om de Gasvraagreductieverordening (van toepassing tot en met 31 maart 2024), de Verordening gassolidariteit (van toepassing tot en met 31 december 2024) en de Verordening marktcorrectiemechanisme voor aardgastransacties (van toepassing tot en met 31 januari 2025). 

Op 30 december 2022 is Verordening (EU) 2022/2577 in werking getreden. De verordening voorziet in een tijdelijk kader om de vergunningsprocedure en de uitrol van projecten op het gebied van hernieuwbare energie te versnellen. De tijdelijke regels bevatten uiterste termijnen voor het verstrekken van vergunningen voor zonne-energieinstallaties, de modernisering van bestaande hernieuwbare-energiecentrales en de uitrol van waterpompen. De verordening is van toepassing tot en met 30 juni 2025 (zie dit ECER-bericht). 

Naar boven

Volksgezondheid

De Raad heeft op grond van artikel 122, lid 1, van het EU-Werkingsverdrag de Verordening ernstige grensoverschrijdende gezondheidsbedreigingen (Verordening (EU) 2022/2371) vastgesteld. Voor meer informatie over deze verordening verwijzen wij u graag door naar het ECER-dossier over die verordening. 

Naar boven

Werkgelegenheid

De Raad heeft op grond van artikel 122, lid 1, van het EU-Werkingsverdrag het herstelinstrument NextGenerationEU (Verordening (EU) 2020/2094) vastgesteld. Voor meer informatie over dit herstelinstrument verwijzen wij u door naar het ECER-dossier over dit instrument. 

Naar boven

Last updated on: 19-02-2025