Op deze pagina:
Artikel 194, lid 1, aanhef en onder a, EU-Werkingsverdrag bepaalt dat het beleid van de EU op het gebied van energie gericht moet zijn op het waarborgen van de werking van de energiemarkt. In dit kader heeft de EU onder meer een interne markt voor elektriciteit en gas tot stand gebracht, maar ook een agentschap opgericht die de samenwerking binnen het Europees energienetwerk moet bevorderen. Op deze onderwerpen wordt hieronder ingegaan.
In verordening 2019/943 (de 'EU-elektriciteitsverordening') zijn een aantal beginselen uiteengezet op grond waarvan de elektriciteitsmarkten moeten functioneren (artikel 3). Het gaat onder meer om de verplichting dat de prijsvorming van elektriciteit op basis van vraag en aanbod plaatsvindt. Alle acties waardoor prijsvorming op basis van vraag en aanbod wordt tegengegaan moeten worden vermeden. Ook dient minder gebruik te worden gemaakt van kolen ("decarbonisatie") en moet worden ingezet op het gebruik van hernieuwbare energiebronnen.
Daarnaast verplicht de verordening dat belemmeringen voor grensoverschrijdende elektriciteitsstromen tussen biedzones en lidstaten geleidelijk moeten worden weggenomen. Wanneer dit wenselijk is moeten (delen van) lidstaten kunnen besluiten om een regionale samenwerking aan te gaan. Verder bepaalt de verordening dat marktdeelnemers onder objectieve, transparante en niet-discriminerende voorwaarden toegang moeten krijgen tot de transmissie- en distributienetten van een lidstaat.
ECER-berichten
Naar boven
In richtlijn 2009/73 zijn gemeenschappelijke regels neergelegd voor de werking van de interne (aard)gasmarkt. Deze regels hebben onder meer betrekking op de transmissie en de distributie van gas. Transmissie van gas heeft betrekking op het overbrengen van gas naar een energiecentrale in een bepaalde regio of omgeving ("onderstation"). Distributie ziet op het overbrengen van het gas van het onderstation naar de eindafnemers, maar heeft geen betrekking op de daadwerkelijke levering aan de eindafnemer. Naast de transmissie en distributie van gas geeft richtlijn 2009/73 ook voorschriften voor de levering en de opslag van gas.
Daarnaast geeft richtlijn 2009/73 regels met betrekking tot de organisatie en de werking van de aardgassector in het algemeen. Ook kent de richtlijn voorschriften inzake de toegang tot de aardgasmarkt en de criteria voor de verlening van vergunningen voor de transmissie, distributie, levering en opslag van aardgas (zie ook verordening 715/2009 voor de toegang tot aardgastransmissienetten).
Een groothandelsmarkt is een markt waarop energie wordt verhandeld tussen energieleveranciers (waaronder elektriciteitsmaatschappijen), investeringsbanken en grote energieverbruikers (zoals staalfabrieken). In verordening 2011/1227 zijn regels neergelegd om marktmanipulatie op de groothandelsmarkt voor energie te voorkomen. Ook geeft de verordening voorschriften over handel met voorwetenschap.
Marktmanipulatie heeft betrekking op het creëren van misleidende of verkeerde signalen met betrekking tot de vraag naar en het aanbod van energie. Door deze misleidende en verkeerde signalen wordt de prijs van energie beïnvloed en is niet langer sprake van een eerlijke werking van de energiemarkt. Voorbeelden van marktmanipulatie zijn het verspreiden van onjuiste informatie, het plaatsen van valse orders, het geven van verkeerde informatie aan entiteiten die prijsanalyses of marktrapporten uitvoeren en het opgeven van een bepaalde elektriciteitsopwekkings- of transmissiecapaciteit die niet overeenkomst met de werkelijke beschikbare capaciteit.
Voorwetenschap heeft betrekking op informatie over een product die nog niet bekend is gemaakt. Deze informatie zou de prijs van het product kunnen beïnvloeden. Martkdeelnemers zijn verplicht om voorwetenschap tijdig en op een doeltreffende manier publiekelijk openbaar te maken.
Verordening 2011/1227 is gewijzigd bij Verordening 2024/1106 (zie het ECER-bericht voor meer informatie over deze verordening).
Het Europees Agentschap voor samenwerking tussen energieregulators (ACER: Agency for the Cooperation of Energy Regulators) ondersteunt de regelgevende instanties van de lidstaten bij de uitvoering van hun regelgevende taken op het gebied van energie. Daarnaast kan het ACER bemiddelen bij geschillen tussen lidstaten. Tevens kan het ACER gezamenlijke acties van nationale instanties coördineren (verordening 2019/942)
Het ACER kan onder meer besluiten nemen met betrekking tot aangelegenheden aangaande de trans-Europese energie-infrastructuur (artikel 11, onder d, verordening 2019/942). Daarnaast is het ACER bevoegd om vrijstelling- of ontheffingsbesluiten te nemen op grond van de in artikel 10 van verordening 2019/942 genoemde EU-wetgeving.
15-07-2024
In het EU-Publicatieblad zijn een verordening en een richtlijn met gemeenschappelijke interne marktregels voor hernieuwbaar gas, aardgas en waterstof verschenen. De nieuwe EU-regels zullen de overstap naar hernieuwbaar en ...
