EU-wetgeving inzake geografische aanduidingen voor levensmiddelen en dranken definitief gewijzigd

Achtergrond

Geografische aanduidingen (GA’s) duiden producten aan die kwaliteiten, kenmerken of een reputatie hebben die zijn toe te schrijven aan natuurlijke en menselijke factoren die verband houden met hun plaats van oorsprong. Ze vormen een intellectuele eigendomsrecht (IER) dat bedoeld is om eerlijke concurrentie tussen producenten te bevorderen door het malafide gebruik van een naam en frauduleuze en bedrieglijke praktijken te verhinderen. GA’s garanderen consumenten van de authenticiteit en onderscheiden een product op de markt, waardoor de verkoop en uitvoer ervan meer opleveren.

Geografische aanduidingen worden internationaal erkend sinds 1883 (Verdrag van Parijs tot bescherming van de industriële eigendom) en zijn door de EU stap voor stap beschermd sinds de jaren 1970. Bij Verordening 1308/2013, Verordening 2019/787 en Verordening 1151/2012 heeft de EU een systeem voor de bescherming van namen van specifieke producten opgezet ter bevordering van hun unieke kenmerken die verband houden met hun geografische oorsprong en met traditionele knowhow op het gebied van landbouwproducten, wijn en gedistilleerde dranken. Op 31 maart 2022 presenteerde de Europese Commissie een voorstel voor een verordening om dat systeem te herzien (zie het ECER-bericht over het voorstel).

Na onderhandelingen over het voorstel is de verordening door de Raad en het Europees Parlement aangenomen en op 23 april 2024 in het EU-Publicatieblad verschenen (Verordening (EU) 2024/1143).  

Belangrijkste wijzigingen

Het bestaande systeem voor geografische aanduidingen wordt op de volgende punten verbeterd:

• producentengroeperingen krijgen een grotere rol doordat ze voortaan bevoegd en verantwoordelijk zijn om hun geografische aanduidingen te beheren, en hun leden kunnen vertegenwoordigen in netwerken voor de handhaving van intellectuele-eigendomsrechten;
• de lidstaten mogen producentengroeperingen aanmerken als erkende groepering met exclusieve rechten namens alle producenten van een product met een geografische aanduiding;
• er zijn bepalingen toegevoegd over de rol van de Commissie bij het beoordelen van de aanvragen voor geografische aanduidingen;
• geografische aanduidingen in domeinnamen worden ook online beter beschermd, met behulp van geoblocking. Het Bureau voor intellectuele eigendom van de EU (EUIPO) zal voor domeinnamen een informatie- en waarschuwingssysteem opzetten;
• betere bescherming van geografische aanduidingen van een ingrediënt wanneer dit ingrediënt ook wordt gebruikt in de naam van een gerelateerd verwerkt levensmiddel. In dat geval moeten erkende producentengroeperingen op de hoogte worden gebracht en moet worden aangegeven in welke hoeveelheid het ingrediënt is gebruikt in het product (in procenten)

Meer informatie

• Persbericht van de Raad
• ECER-dossier – Intellectuele eigendom
• ECER-dossier – Landbouw
• ECER-bericht - Verordening over de bescherming van geografische aanduidingen voor ambachtelijke en industriële producten in het EU-Publicatieblad verschenen (27 oktober 2023)
• ECER-bericht - EU treedt toe tot internationale overeenkomst inzake oorsprongsbenamingen en geografische aanduidingen (7 oktober 2019)