Europese Commissie keurt coronasteun aan Air France- KLM goed

De Europese Commissie heeft op 10 juli 2024 Nederlandse en Franse steunmaatregelen ter waarde van 10,4 miljard euro goedgekeurd voor de groep Air France-KLM. Aanvankelijk keurde de Commissie die steun op grond van het tijdelijk steunkader voor corona al goed op 4 mei 2020 en 13 juli 2020. Op 20 december 2023 en 7 februari 2024 heeft het EU-Gerecht de besluiten van de Commissie over die maatregelen echter nietig verklaard. De Commissie heeft onderzoek gedaan naar de goedkeuring en de steun alsnog goedgekeurd. De staatssteunbesluiten van de Commissie zijn beschikbaar onder de zaaknummers SA.57082 en SA.57116 (Nederland) via het staatssteunregister  op de website van DG Concurrentie  van de Commissie.

Meer informatie over het tijdelijk steunkader en over andere maatregelen die de Commissie heeft genomen om de economische impact van de coronapandemie op te vangen, is op de website  van de Commissie te vinden.

Achtergrond
Op 19 maart 2020 kwam de Commissie met een tijdelijk steunkader voor corona  om lidstaten met gebruik van de staatssteunregels de economie te ondersteunen bij de uitbraak van het coronavirus. Sinds mei 2022  is het tijdelijk steunkader voor corona niet verder verlengd  tot na de vastgestelde vervaldatum van 30 juni 2022, op enkele uitzonderingen na.

Het onderzoek van de Commissie
De Franse steunmaatregel aan Air France – KLM bestond uit een garantie op bankleningen van 4 miljard euro en een lening van 3 miljard euro. De Nederlandse steun bestond uit een garantie op bankleningen van 2,4 miljard euro en een lening van 1 miljard euro.

Op 4 mei 2020 (zie persbericht  Commissie) en 13 juli 2020 (zie persbericht ) heeft de Commissie deze maatregelen goedgekeurd. De Commissie oordeelde dat de maatregelen voldeden aan de EU-staatssteunregels, met name die van artikel 107, lid 3, punt b), van het EU-Werkingsverdrag en de voorwaarden van het tijdelijk steunkader voor corona .   

Op 20 december 2023 en 7 februari 2024 heeft het EU-Gerecht de twee besluiten van de Commissie in zaak T-216/21 en T-146/22 nietig verklaard. In die arresten oordeelde het EU-Gerecht dat de Commissie Air France en KLM ten onrechte als de enige begunstigden van de Franse en Nederlandse maatregelen had beschouwd. De Commissie heeft een hogere voorziening ingesteld tegen de arresten van het Gerecht.

De Commissie heeft de Franse en de Nederlandse maatregelen nu opnieuw beoordeeld met de groep Air France-KLM als begunstigde. De Commissie is tot de conclusie gekomen dat de maatregelen ook zouden voldoen aan het tijdelijk steunkader  of het EU-Werkingsverdrag.
Zowel de Franse als de Nederlandse staatsleningen voldeden aan het Verdrag, en dus aan het tijdelijk steunkader. De leningen zijn volgens de Commissie  namelijk zeer geschikt om een ernstige verstoring in de economie op te lossen. Zodoende heeft de Commissie vastgesteld dat de maatregel voldeed aan artikel 107, lid 3, punt b), EU-Werkingsverdrag. Het is met name zo dat:
i) de Franse betaling paste bij een instrument voor achtergestelde leningen en de Franse en Nederlandse leningen mettertijd toenamen om vervroegde terugbetaling aan te moedigen;
ii) de leningen vóór 31 december 2020 waren verleend;
iii) de Franse lening minder dan twee derde van het totale loon van de groep Air France-KLM bedroeg en de Nederlandse lening onder de limieten van het tijdelijk steunkader lag;
iv) de maximale looptijd van de leningen zes jaar voor Frankrijk en vijfenhalf jaar voor Nederland was; en
v) de groep Air France-KLM zoals gezegd op of vóór 31 december 2019 niet in moeilijkheden verkeerde.

De Commissie heeft ook geconcludeerd dat zowel de Franse als de Nederlandse staatsgaranties voldeden aan de voorwaarden van het tijdelijk steunkader. Die voorwaarden waren deels vergelijkbaar met eerdergenoemde:
i) de garantiepremies namen mettertijd toe om vervroegde terugbetaling aan te moedigen;
ii) de garanties waren vóór 31 december 2020 verleend;
iii) de leningen die door de garantie waren gedekt, lagen eveneens onder de limieten van het tijdelijk steunkader;
iv) de garanties hadden een maximale looptijd van zes jaar en dekten niet meer dan 90 procent van de onderliggende leningen; en
v) de groep Air France-KLM verkeerde op of vóór 31 december 2019 niet in moeilijkheden.

Daarnaast heeft de Commissie zich ervan verzekerd dat alle Nederlandse en Franse steunbedragen samen onder de desbetreffende limieten van het tijdelijk steunkader bleven.

De Commissie heeft geconcludeerd dat de maatregelen hebben geholpen om de economische impact van het coronavirus in Frankrijk en Nederland onder controle te houden. De maatregelen waren noodzakelijk, passend en proportioneel om een ernstige economische verstoring in Frankrijk en Nederland op te lossen en voldeden ook op dat gebied aan artikel 107, lid 3, punt b), EU-Werkingsverdrag en de voorwaarden van het tijdelijk steunkader.

Op basis daarvan en op grond van de EU-staatssteunregels heeft de Commissie toestemming gegeven voor de maatregel.

Meer informatie:
Persbericht Europese Commissie
ECER-dossier: Staatssteun
ECER-bericht: EU-Gerecht verklaart besluit van Europese Commissie waarbij goedkeuring is gegeven voor Nederlandse covid-staatssteun aan KLM nietig (12 februari 2024)
ECER-bericht: EU-Gerecht: besluiten Commissie tot goedkeuring financiële steun die door Frankrijk in de context van de covid-pandemie aan Air France en Air France-KLM is verleend moeten nietig verklaard (8 januari 2024)