Europese Commissie stelt nieuwe verordening ter stimulering defensieinvesteringen voor
Nieuwsbericht | 25-04-2025
Nieuwe gerichte wijzigingen van bestaande EU-financieringsprogramma's beogen snellere, flexibelere en gecoördineerde investeringen in de Europese technologische en industriële defensiebasis (EDTIB) te ondersteunen. In het kader van een nieuwe verordening ter stimulering van defensiegerelateerde investeringen binnen de EU-begroting (COM (2025) 188) die de Commissie op 23 april 2025 heeft voorgesteld, zal de EU haar defensieparaatheid voor 2030 versterken en het ReArm Europe-plan uitvoeren (zie ook dit ECER-bericht).
Het voorstel breidt het toepassingsgebied van het platform voor strategische technologieën voor Europa (STEP) uit tot defensiegerelateerde technologieën en producten, met name die welke in het Witboek over Europese defensie - paraatheid 2030 van half maart (zie ook dit ECER-bericht) als prioritaire vermogens zijn aangemerkt. Zo kan STEP de ontwikkeling van geavanceerde technologieën die essentieel zijn voor de paraatheid van de EU op defensiegebied doeltreffend ondersteunen, door geselecteerde projecten in het kader van het Europees Defensiefonds, Horizon Europa en het programma Digitaal Europa op te volgen met een zogenoemde STEP-zegel. Het uitgebreide toepassingsgebied van STEP zal naar verwachting ook investeringen in kritieke technologieën voor defensie stimuleren in het kader van het cohesiebeleid dat uit de EU-begroting wordt gefinancierd, met name in het kader van de specifieke doelstellingen van het Europees Fonds voor regionale ontwikkeling (EFRO) en het Cohesiefonds (CF). Hiermee kan de ontwikkeling van geavanceerde technologieën die essentieel zijn voor de paraatheid van de EU op defensiegebied, doeltreffend worden ondersteund.
Via de verordening Horizon Europa zal de Europese Innovatieraad (EIC) ook start-ups stimuleren die zich bezighouden met innovaties op het gebied van tweeërlei gebruik (dual use) en defensie. Hiermee kan een dynamisch innovatie-ecosysteem worden bevorderd dat de ontwikkeling en uitrol van geavanceerde technologieën voor tweeërlei gebruik en defensie (zoals AI en cyberbeveiliging) versnelt.
Ook het programma Digitaal Europa moet worden uitgebreid met toepassingen voor dual use. Dit zal cruciale steun bieden voor defensietechnologieën, met name bij de ontwikkeling en exploitatie van AI-gigafabrieken, die van groot belang zijn voor het opschalen van de productie van geavanceerde technologieën met capaciteiten voor dual use die relevant zijn voor zowel de civiele als de defensiesector.
Voortbouwend op het recente voorstel van de Commissie in het kader van de tussentijdse evaluatie van het cohesiebeleid voorziet de voorgestelde verordening in extra flexibiliteit bij het gebruik van EU-financiering om een robuuste en concurrerende Europese defensie-industrie te ondersteunen. De verordening bevat met name een “landingsclausule” binnen zowel het Europees Defensiefonds (EDF) als de wet ter ondersteuning van de productie van munitie (ASAP). Deze bepaling stelt de lidstaten in staat om op volledig vrijwillige basis middelen die hun in het kader van het cohesiebeleid zijn toegewezen, naar deze twee programma's over te dragen. De looptijd van ASAP wordt ook verlengd tot en met 31 december 2026.
Ten slotte wordt de steun voor militaire mobiliteit en digitale infrastructuur voor dual use versterkt door wijzigingen in de Connecting Europe Facility (CEF). Die moet gunstigere voorwaarden gaan scheppen voor de lidstaten om cohesiefondsen over te hevelen naar de CEF voor vervoersinfrastructuurprojecten voor dual use. Daarnaast zal het CEF-programma worden uitgebreid om digitale capaciteiten voor dual use, zoals cloud-, AI- en 5G-systemen, te ondersteunen.
Het op 23 april voorgestelde pakket wijzigingen vormt een aanvulling op het omnibuspakket inzake defensievereenvoudiging, dat naar verwachting in juni 2025 door de Europese Commissie zal worden ingediend. Het beoogt de EU-regelgeving en -processen verder te stroomlijnen om snellere en efficiëntere defensie-investeringen en samenwerking tussen de lidstaten mogelijk te maken.
Meer informatie: Persbericht Europese Commissie ECER-dossier : Buitenlands en Veiligheidsbeleid ECER-dossier : Begroting
