Mededeling gepubliceerd met een nieuwe agenda voor betrekkingen van de EU met Latijns-Amerika en het Caribisch gebied

Het gaat om de op 7 juni 2023 goedgekeurde gezamenlijke mededeling van de hoge vertegenwoordiger en de Europese Commissie over de nieuwe agenda voor de betrekkingen van de EU met Latijns-Amerika en het Caribisch gebied (LAC). Tegelijkertijd werd een Q&A en een factsheet over de mededeling uitgebracht.

De mededeling werd gelanceerd in de aanloop naar de EU-Celac-topconferentie die op 17 en 18 juli in Brussel wordt gehouden en is bedoeld om de biregionale betrekkingen bij te stellen en te vernieuwen. De mededeling bevat een reeks voorstellen op belangrijke gebieden:

Een hernieuwd politiek partnerschap : in de mededeling wordt opgeroepen tot een vernieuwd politiek engagement door middel van een flexibele en meerlagige aanpak: tussen de twee regio's, met individuele Latijns-Amerikaanse en Caribische landen, met subregio's en in multilaterale fora.

Voorgesteld wordt om op biregionaal niveau de dialoog tussen de EU en de Gemeenschap van Latijns-Amerikaanse en Caribische Staten (Celac) te versterken, met regelmatigere topconferenties en een permanent coördinatiemechanisme.

Op subregionaal niveau verdient het Caribisch gebied meer politieke aandacht, met name door de afronding van de post-Cotonou-overeenkomst, naast de betrokkenheid bij andere subregionale groepen zoals Mercosur, het Centraal-Amerikaanse Integratiesysteem (SICA), de Andesgemeenschap of de Pacifische Alliantie.

Andere prioriteiten zijn, op het niveau van bilaterale betrekkingen, het opnieuw opstarten van topconferenties met de strategische partners Brazilië en Mexico en het tot stand brengen van mechanismen voor politieke dialoog met een aantal landen die daar momenteel niet over beschikken. In de mededeling wordt verder meer samenwerking op multilateraal niveau voorgesteld om gezamenlijk regionale en mondiale uitdagingen aan te pakken in overeenstemming met de gedeelde waarden, belangen en doelstellingen. Beide regio's hebben er belang bij om samen te werken aan een hervorming van de mondiale financiële architectuur, met name multilaterale ontwikkelingsbanken, en om een nieuw mondiaal financieringspact te sluiten.

Versterking van de handelsagenda : bilaterale en regionale handelsovereenkomsten werken in beide regio's als een drijvende kracht voor groei- en diversificatiestrategieën en als katalysator voor duurzame en inclusieve ontwikkeling. Dankzij deze overeenkomsten is de wederzijdse handel in goederen tussen 2018 en 2022 toegenomen met 40 procent.

Er wordt gewerkt aan de ondertekening en ratificatie van een gemoderniseerde overeenkomst met Chili, de afronding van de overeenkomst met Mexico en de sluiting van de overeenkomst met Mercosur. Zodra de handelsovereenkomsten met Midden-Amerika en Colombia-Peru-Ecuador door alle EU-lidstaten zijn geratificeerd, moet ook worden overwogen de duurzaamheidsbepalingen van die overeenkomsten aan te scherpen. Beide regio's zullen profiteren van de verdere versterking van de EU-LAC-samenwerking in de Wereldhandelsorganisatie en van de wereldwijde inspanningen om de bronnen van grondstoffen te diversifiëren en de mondiale toeleveringsketens veerkrachtiger te maken. De EU zal blijven samenwerken met de LAC-partners om de voorwaarden voor duurzame investeringen te helpen creëren, onder meer door samen de impact van de wetgeving rond de Europese Green Deal aan te pakken en door open, stabiele en voorspelbare rechtskaders te ondersteunen.

Via een Global Gateway-investeringsstrategie kan de EU kwaliteitsinvesteringen aantrekken om te helpen voorzien in de infrastructuurbehoeften van de regio's, waarbij lokale meerwaarde wordt gecreëerd en groei, banen en sociale cohesie worden bevorderd. Naast investeringen in harde infrastructuur ondersteunt Global Gateway menselijke ontwikkeling, waaronder empowerment van jongeren en vrouwen, het verbeteren van innovatie, onderwijs en vaardigheden, alsook het scheppen van een gunstig zakelijk en regelgevend klimaat.

De Global Gateway-investeringsagenda EU-LAC is een politieke verbintenis tot samenwerking, waarbij eerlijke groene en digitale investeringsmogelijkheden in Latijns-Amerika en het Caribisch gebied worden geïdentificeerd die baat zullen hebben bij de open omgeving die wordt gegenereerd door handels- en investeringsovereenkomsten, en zal helpen bij het behalen van de doelstellingen voor duurzame ontwikkeling.

In het kader van de investeringsagenda, die een belangrijk resultaat van de EU-Celac-topconferentie zal zijn, zullen investeringen worden ingezet voor onder meer hernieuwbare energie en groene waterstof, kritieke grondstoffen, decarbonisatie en vervoersinfrastructuurprojecten, 5G en connectiviteit tot de laatste kilometer, digitalisering voor overheidsdiensten, duurzaam bosbeheer, productie van gezondheidsproducten, onderwijs en vaardigheden en duurzame financiering. 

Groene transitie : er zijn veel mogelijkheden voor samenwerking tussen de EU en Latijns-Amerika en het Caribisch gebied met het oog op klimaatneutrale, schone en natuurpositieve economieën. De regio heeft unieke mogelijkheden op het gebied van biodiversiteit, natuurlijke hulpbronnen, duurzame hernieuwbare energie, landbouwproductie en strategische kritieke grondstoffen. Partijen zetten zich er voor in om biodiversiteit te beschermen, ontbossing te stoppen, meer circulaire economieën te bevorderen, afval- en waterbeheer te verbeteren, de productiviteit van hulpbronnen te verhogen en vervuiling aan te pakken, en om te werken aan klimaatneutrale, schone en natuurpositieve economieën. De mededeling roept op tot een versterkt partnerschap op het gebied van de groene transitie, onder meer door een intensievere dialoog, versterking van de regelgevingskaders en investeringen in het kader van de Global Gateway.

Digitale transitie:  de EU en Latijns-Amerika en het Caribisch gebied hebben een gezamenlijk belang bij het voeren van een digitaal beleid dat ervoor zorgt dat mensen en ondernemingen kunnen bouwen aan een mensgerichte, duurzame en meer welvarende digitale toekomst. De digitale alliantie EU-LAC werd in maart 2023 gelanceerd met de ambitie om de krachten te bundelen voor een inclusieve en mensgerichte digitale transformatie in beide regio's en om een biregionale dialoog en samenwerking te ontwikkelen over het volledige spectrum van digitale kwesties. Beide regio's kunnen baat hebben bij verdere samenwerking op een groot aantal gebieden, zoals connectiviteit, dialoog over regelgeving, vrije en veilige gegevensstromen en ruimte.

Duurzame economische groei voor menselijke ontwikkeling:  de mededeling stelt voor om de gezamenlijke inspanningen te intensiveren voor een robuust en duurzaam sociaaleconomisch herstel dat gelijkheid en sociale integratie bevordert, met name door onderwijs en het aanleren van vaardigheden, met bijzondere aandacht voor vrouwen en jongeren. Er wordt opgeroepen tot meer samenwerking op het gebied van onderzoek en innovatie, waarbij vol gebruik wordt gemaakt van de mogelijkheden van het programma Horizon Europa, en tot uitbreiding van de gezamenlijke werkzaamheden op het gebied van gezondheidsbeveiliging en duurzame voedselsystemen.

Burgerveiligheid, gerechtigheid, mensenrechten en de rechtsstaat : de mededeling stelt voor het partnerschap op het gebied van justitie en veiligheid te consolideren en te versterken om het hoofd te bieden aan de gemeenschappelijke uitdagingen in verband met transnationale georganiseerde misdaad, waaronder drugshandel en mensenhandel. Er wordt gewezen op het belang van een intensievere samenwerking op het gebied van mensenrechten, waaronder non-discriminatie en gendergelijkheid, en er wordt gepleit voor een prominentere bescherming van mensenrechtenactivisten en journalisten. De mededeling stelt verder gezamenlijke inspanningen voor ter bevordering van de democratie, de rechtsstaat en goed bestuur, evenals wereldwijde vrede en veiligheid.

Een krachtig interpersoonlijk partnerschap:  Mensen spelen een centrale rol in het biregionale partnerschap. Het engagement met jongeren in Latijns-Amerika en het Caribisch gebied zal toenemen door middel van initiatieven zoals klankbordgroepen voor jongeren op nationaal niveau. De mededeling stelt voor om de samenwerking op het gebied van onderwijs en onderzoek te intensiveren, bijvoorbeeld met belangrijke uitwisselingsprogramma's zoals Erasmus+, circulaire mobiliteit te bevorderen door gebruik te maken van het pakket vaardigheden en talenten, interculturele netwerken te stimuleren en gezamenlijke initiatieven te ontplooien, zoals de allereerste deelname van de EU als eregast aan de internationale boekenbeurs van 2023 in Mexico.

Meer informatie:
Persbericht Europese Commissie
ECER-dossier: Externe betrekkingen
ECER-dossier: Landen en gebieden overzee