Op deze pagina:
Een 'agentschap van de Europese Unie' is een instantie die door de EU is opgericht om een specifiek technische, wetenschappelijke of beheerstaak te verrichten binnen de EU. Deze agentschappen zijn niet opgenomen in de EU-Verdragen. Zij zijn opgericht bij een afzonderlijk besluit waarin de specifieke taak van dat agentschap wordt omschreven. Dit besluit wordt gebaseerd op de Verdragsbepaling die een bevoegdheid bevat om maatregelen op het bewuste beleidsterrein vast te stellen.
Een agentschap is een instantie naar Europees publiek recht die losstaat van de instellingen (Raad, Parlement, Commissie, enz) en rechtspersoonlijkheid heeft. Momenteel zijn er ruim veertig instanties die vallen onder de definitie 'agentschap', maar ze hebben niet allemaal het woord 'agentschap' in hun officiële benaming: ze kunnen centrum, instituut, stichting, bureau, agentschap, waarnemingscentrum of autoriteit worden genoemd. Dit kan tot verwarring leiden, te meer omdat er andere organisaties zijn die dezelfde benamingen gebruiken maar die geen EU-orgaan zijn in de zin van deze definitie. Over de zetel van een agentschap wordt besloten door de vertegenwoordigers van de regeringen van de lidstaten op basis van artikel 341 EU-Werkingsverdrag.
Tegenwoordig wordt een onderscheid gemaakt tussen zogenoemde 'gedecentraliseerde agentschappen' en 'uitvoerende agentschappen'.
Gedecentraliseerde agentschappen voeren technische, wetenschappelijke en beheerstaken uit die de EU-instellingen helpen om beleid te maken en uit te voeren. De agentschappen ondersteunen ook de samenwerking tussen de EU en de nationale overheden door het bundelen van technische en specialistische expertise van zowel de EU-instellingen als de nationale instanties. Gedecentraliseerde agentschappen worden opgezet voor onbepaalde tijd en zijn op allerlei plaatsen in de EU gevestigd. Voorbeelden van gedecentraliseerde agentschappen zijn ERA, Europol en Eurojust.
Omdat de gedecentraliseerde agentschappen door de jaren heen apart zijn opgericht om allerlei redenen, hebben zij onder zeer uiteenlopende omstandigheden en volgens verschillende regels moeten werken. In 2012 heeft de EU de regels gestroomlijnd en zo gezorgd voor een "gemeenschappelijke aanpak" met meer coherentie, efficiëntie en verantwoording.
Naar boven
Uitvoerende agentschappen zijn organen die de Commissie heeft opgericht om daaraan de uitvoering van EU-uitgavenprogramma's geheel of gedeeltelijk te delegeren. Uitvoerende agentschappen zijn direct afhankelijk van de Commissie en gevestigd in Brussel of Luxemburg. Voorbeelden van uitvoerende agentschappen zijn het Uitvoerend Agentschap Onderzoek (REA) en het Uitvoerend Agentschap voor Gezondheid en Consumenten (EAHC)
