Evaluatierapport over Schengen gepubliceerd
Nieuwsbericht | 19-05-2023
Het gaat om het op 16 mei 2023 door de Europese Commissie gepresenteerde tweede verslag over de staat van Schengen (plus bijlage) (EN). Het verslag maakt deel uit van het initiatief van de Commissie om de Schengengovernance verder te versterken door middel van een jaarlijkse rapportage over de stand van Schengen. Ook beoogt het verslag te zorgen voor gestructureerde, gecoördineerde en gemeenschappelijke Europese antwoorden op uitdagingen die het gemeenschappelijke gebied betreffen. Het verslag dient als basis voor politieke besprekingen en sturing in de Schengenraad van 8 juni 2023.
Het verslag gaat vergezeld van een compendium van beste praktijken, die innovatieve oplossingen in de lidstaten laten zien op belangrijke gebieden zoals het beheer van de buitengrenzen, terugkeer van het visumbeleid, politiële samenwerking, IT-systemen en gegevensbescherming.
Algemene conclusie over het functioneren van Schengen is dat het goed gaat, hoewel er nog wel meer moet worden gedaan om het beheer van de buitengrenzen van de EU verder te versterken, de terugkeer doeltreffender te maken en de politiesamenwerking te verbeteren.
Resultaten Het verslag benoemt onder meer de volgende resultaten:
- Uitbreiding van Schengen: Kroatië trad op 1 januari 2023 toe tot het Schengengebied; de eerste uitbreiding in tien jaar.
- Sterkere Schengengovernance: Sinds maart 2022 brengt een nieuwe Schengenraad de ministers van het Schengengebied bijeen ten behoeve van strategische sturing en operationele leiding. In juni 2022 begon een Schengencoördinator om dit nieuwe governancekader te ondersteunen. Instrumenten zoals de Schengenbarometer, sterkere Schengenevaluaties en het komende Schengenscorebord bewerkstelligen een gemeenschappelijk bewustzijn van het functioneren van het Schengengebied.
- Grenzen en politiesamenwerking: In maart 2023 stelde de Commissie de allereerste Europese strategie voor grensbeheer vast. Ook werd een vernieuwd Schengeninformatiesysteem (SIS) in gebruik genomen (zie ook dit ECER-bericht). Dit is de eerste stap naar de interoperabiliteit van grootschalige IT-systemen op het gebied van justitie en binnenlandse zaken en is van cruciaal belang voor een veiliger Schengen, met een sterkere rol voor Europol.
Hoofdprioriteiten Als prioritaire actiegebieden worden benoemd:
1. Consolidatie van de Schengengovernance: Het nieuwe Schengenevaluatiekader met gerichte aanbevelingen per land moet de lidstaten verder helpen hun operationele capaciteit te versterken. Op basis daarvan zal de Schengenraad Schengenbrede hervormingen en maatregelen kunnen aanbevelen.
2. Verdere versterking van de buitengrenzen van de EU: uitvoering van de nieuwe strategische aanpak inzake Europees geïntegreerd grensbeheer, met resultaten inzake het inreis-uitreissysteem.
3. Vergroten van de doeltreffendheid van het retoursysteem: gebruikmaken van het SIS, de mogelijkheden van de aanbeveling van de Commissie inzake de wederzijdse erkenning van terugkeerbesluiten (zie ook dit ECER-bericht) en de bespoediging van de terugkeer maximaliseren.
4. De interne veiligheid van het Schengengebied verbeteren om de georganiseerde criminaliteit en de drugshandel te bestrijden: van volledige operationalisering van de aanbeveling van de Raad betreffende politiële samenwerking (mei 2022) tot verbetering van het delen van inlichtingen en gemeenschappelijke risicoanalyse.
5. Uitbreiding van Schengen: de Commissie roept de Raad nogmaals op de Europese eenheid verder te versterken en Roemenië en Bulgarije volledig tot Schengen toe te laten.
6. Geleidelijke afschaffing van langdurige controles aan de binnengrenzen en vervanging daarvan door alternatieve maatregelen voor politiesamenwerking. Herinvoering van grenscontroles moet uitzonderlijk blijven, strikt beperkt in de tijd en een maatregel in laatste instantie. De Commissie start op grond van artikel 27 van de Schengengrenscode een formeel overleg met alle betrokken lidstaten en is bereid gebruik te maken van de haar ter beschikking staande rechtsmiddelen indien dit overleg niet resulteert in een duidelijke toezegging tot verandering.
7. Beter gebruik van de EU-instrumenten van het visumbeleid om onregelmatige migratie en veiligheidsrisico's aan te pakken om te zorgen voor toezicht op de werking van de visumvrije regelingen, afstemming van het visumbeleid van derde partners op dat van de EU, en afschaffing van risicovolle burgerschaps- en verblijfsregelingen voor investeerders.
Meer informatie Persbericht Europese Commissie Webpagina Europese Commissie over Schengen ECER-dossier : Controles bij overschrijding grenzen ECER-bericht: Nieuw governancemodel en nieuwe prioriteiten voor Schengen (30 mei 2022)
