Raad neemt het veertiende sanctiepakket tegen Rusland aan

Op 24 juni 2024 heeft de Raad een 14e pakket economische en individuele sancties aangenomen (Verordening 2024/1745) waarmee het regime van Rusland en Poetin en degenen die zijn illegale, niet-uitgelokte en ongerechtvaardigde oorlog tegen Oekraïne doen voortduren, verder onder druk worden gezet.

Achtergrond
In de conclusies van 17 en 18 april 2024 herhaalde de Europese Raad de onwrikbare steun aan Oekraïne, zijn bevolking en zijn onafhankelijkheid, soevereiniteit en territoriale integriteit binnen zijn internationaal erkende grenzen.

In de vorige conclusies riep de Europese Raad ook op tot verdere stappen om het vermogen van Rusland om zijn oorlog voort te zetten te verzwakken, onder meer door de sancties aan te scherpen en de bestaande sancties volledig en doeltreffend uit te voeren.

Op 21 mei 2024 gaf de Raad groen licht voor het gebruik van nettowinsten uit onverwachte en uitzonderlijke inkomsten van centrale effecten­bewaar­instellingen in de EU, die voortvloeien uit de uitvoering van de EU-sancties, voor verdere militaire steun aan Oekraïne, en ten behoeve van de defensie-industrie en de wederopbouw van het land.

Het veertiende sanctiepakket

Het pakket bevat beperkende maatregelen tegen nog eens 116 personen en entiteiten die verantwoordelijk zijn voor acties die de territoriale integriteit, soevereiniteit en onafhankelijkheid van Oekraïne ondermijnen of bedreigen. Ook zijn een aantal sectorale maatregelen genomen:
 

Energie

Om te voorkomen dat EU-installaties worden gebruikt voor de overslag van Russisch vloeibaar aardgas (lng) naar derde landen, zal de EU het overladen van Russisch lng op het grondgebied van de EU in dit verband verbieden. Dit moet de aanzienlijke inkomsten die Rusland haalt uit de verkoop en het vervoer van lng verminderen.

Ook zal de EU nieuwe investeringen verbieden, evenals de levering van goederen, technologie en diensten voor het voltooien van lng-projecten in aanbouw, zoals Arctic en Murmansk en worden beperkingen opgelegd op de invoer van Russisch lng via EU-terminals die niet zijn aangesloten op het aardgas­systeem.
 

Omzeiling tegengaan

In de eerste plaats moeten EU-moeder­ondernemingen alles in het werk stellen om ervoor te zorgen dat hun dochter­ondernemingen uit derde landen niet deelnemen aan activiteiten die tot een resultaat leiden dat de sancties juist moeten voorkomen.

Om de wederuitvoer tegen te gaan van goederen die op het slagveld in Oekraïne worden aangetroffen of die van cruciaal belang zijn voor de ontwikkeling van Russische militaire systemen, is besloten dat EU-exploitanten die deze goederen aan derde landen verkopen, over zorgvuldigheids­mechanismen moeten beschikken waarmee zij risico's op wederuitvoer naar Rusland kunnen vaststellen, beoordelen en beperken.

Ten derde zullen EU-exploitanten die industriële knowhow voor de productie van gevechtsgoederen aan commerciële tegenhangers uit derde landen overdragen, nu contractuele bepalingen moeten opnemen om te voorkomen dat de knowhow wordt gebruikt voor goederen voor Rusland.
 

Financiering

De Raad heeft besloten het gebruik te verbieden van het "System for Transfer of Financial Messages (SPFS)", een gespecialiseerde dienst voor financieel berichten­verkeer die door de Centrale Bank van Rusland is ontwikkeld om de gevolgen van beperkende maatregelen teniet te doen.

EU-exploitanten mogen geen transacties verrichten met specifiek in de lijst opgenomen entiteiten buiten Rusland die het SPFS gebruiken.

De Raad stelt een verbod in op transacties met specifieke buiten de EU gevestigde kredietinstellingen en financiële instellingen en aanbieders van cryptoactiva, wanneer deze entiteiten transacties faciliteren die de industriële defensiebasis van Rusland ondersteunen door de uitvoer, levering, verkoop, overdracht of het vervoer naar Rusland van goederen en technologie voor tweeërlei gebruik, gevoelige (gevechts)goederen, vuurwapens en munitie.
 

Financiering van politieke partijen en andere organisaties

De Raad heeft besloten dat politieke partijen en stichtingen, niet-gouvernementele organisaties, waaronder denktanks, en aanbieders van mediadiensten in de EU niet langer financiering zullen mogen aanvaarden die afkomstig is van de Russische staat en zijn vertegenwoordigers.

Vervoer

Voor specifieke vaartuigen die bijdragen aan Ruslands oorlog tegen Oekraïne geldt een verbod op toegang tot havens en een verbod op het verlenen van diensten. Ze kunnen om verschillende redenen op de sanctielijst worden geplaatst. Er zijn al 27 vaartuigen in de lijst opgenomen.

Om andere vormen van omzeiling te voorkomen, heeft de Raad verder besloten tot een uitbreiding van het EU-vliegverbod en het verbod op het vervoer van goederen over de weg op het grondgebied van de EU, inclusief doorvoer, voor EU-exploitanten die voor 25 procent of meer in handen zijn van een Russische natuurlijke of rechtspersoon.
 

Controles en beperkingen voor invoer en uitvoer

De Raad heeft 61 entiteiten toegevoegd aan de lijst van entiteiten die het militaire en industriële complex van Rusland in zijn oorlog tegen Oekraïne rechtstreeks ondersteunen. Ze worden onderworpen aan strengere uitvoerbeperkingen voor goederen en technologieën voor tweeërlei gebruik, en voor goederen en technologie die kunnen bijdragen tot de technologische versterking van de Russische defensie- en veiligheidssector. Sommige entiteiten zitten in derde landen (China, Kazachstan, Kirgizië, Turkije en de Verenigde Arabische Emiraten) en waren betrokken bij het omzeilen van handelsbeperkingen en de aankoop van gevoelige goederen die bijvoorbeeld worden gebruikt voor de productie van drones.

Het Raadsbesluit voegt ook bepaalde gereedschaps­werktuigen en bepaalde terrein­voertuigen toe aan de lijst uit van producten waarvoor beperkingen gelden en die kunnen bijdragen tot de technologische versterking van de Russische defensie- en veiligheidssector.

De EU heeft ook verdere beperkingen ingesteld op de uitvoer van goederen die in het bijzonder bijdragen tot de versterking van de industriële capaciteit van Rusland (bijv. chemische stoffen) en op de invoer van helium uit Rusland, een bron van aanzienlijke inkomsten voor het regime.

Liechtenstein is toegevoegd aan een lijst van partnerlanden die beperkende maatregelen toepassen ten aanzien van de invoer van ijzer en staal uit Rusland.
 

Bescherming van EU-exploitanten

Het 14^e pakket omvat ook maatregelen waarmee EU-exploitanten schadeclaims kunnen indienen tegen Russische bedrijven als gevolg van de uitvoering van sancties en onteigeningen. Er zal een instrument worden gecreëerd om een lijst op te stellen van ondernemingen waarvoor een transactieverbod geldt omdat ze interfereren met arbitrage en rechtsbevoegdheid.
 

Andere maatregelen

Het 14^e pakket zal beperkingen opleggen aan de aanvaarding van aanvragen voor registratie in de EU van bepaalde intellectuele-eigendomsrechten door Russische onderdanen en ondernemingen.

Tot slot is het verboden Oekraïense cultuurgoederen en andere goederen van archeologisch, historisch, cultureel, groot wetenschappelijk of religieus belang aan te kopen, in te voeren, over te dragen of uit te voeren, wanneer er redelijke gronden zijn om aan te nemen dat de goederen op onrechtmatige wijze uit Oekraïne zijn weggehaald.

De EU-besluiten over deze sancties worden binnenkort in het Publicatieblad van de EU bekendgemaakt.

Meer informatie:
Persbericht Raad
ECER-dossier: Buitenlands- en Veiligheidsbeleid - Sancties
ECER-webpagina: EU-ontwikkelingen Rusland- Oekraïne