Klik op één van de onderstaande links voor achtergrondinformatie en actuele informatie van de desbetreffende EU-instelling:

• Achtergrond
• Raad
  • Tijdelijke bescherming
  • EU-missies in het kader van het GVDB
  • Versterking van de capaciteiten op militair- en defensiegebied
  • Macrofinanciële bijstand
  • Opschorting van overeenkomsten
  • Sancties (beperkende maatregelen)
  • Cohesiebeleid
  • Overige rechtshandelingen
• Europese Commissie
• Europese Raad
• Meer informatie

Achtergrond

• De Europese Raad benadrukte in zijn conclusies van 16 december 2021 dat Rusland dringend de spanningen, veroorzaakt door de militaire opbouw langs zijn grens met Oekraïne en een agressieve retoriek, moest laten de-escaleren. De regeringsvertegenwoordigers in de Europese Raad spraken nogmaals hun volledige steun uit voor de soevereiniteit en de territoriale integriteit van Oekraïne. 
• Op 24 januari 2022 heeft de Raad conclusies goedgekeurd waarin het de aanhoudende agressie en dreigingen van Rusland jegens Oekraïne veroordeelde en Rusland opriep te de-escaleren, zich te houden aan het internationaal recht en via de bestaande internationale mechanismen een constructieve dialoog aan te gaan. 
• Op 21 februari 2022 heeft de Russische president Vladimir Poetin een decreet ondertekend waarin de onafhankelijkheid en soevereiniteit van de niet onder regeringsgezag vallende gebieden van de oblasten Donetsk en Loehansk van Oekraïne wordt erkend en Russische strijdkrachten naar die gebieden worden toegestuurd. 
• Op 24 februari 2022 heeft de Russische president een militaire operatie aangekondigd in Oekraïne en zijn Russische strijdkrachten begonnen met een aanval op Oekraïne. Die aanval is volgens de EU een flagrante schending van de territoriale integriteit, soevereiniteit en onafhankelijkheid van Oekraïne.
• In zijn conclusies van 24 februari 2022 veroordeelde de Europese Raad de niet-uitgelokte en ongerechtvaardigde militaire agressie van de Russische Federatie tegen Oekraïne. De Europese Raad riep op tot de dringende voorbereiding en aanneming van een nieuw pakket individuele en economische sancties. 

Naar boven

Raad

Tijdelijke bescherming

• Uitvoeringsbesluit (EU) 2022/382 tot vaststelling van een massale toestroom van ontheemden uit Oekraïne in de zin van artikel 5 van richtlijn 2001/55/EG, en tot invoering van tijdelijke bescherming naar aanleiding daarvan (4 maart 2022) (zie ook het ECER-bericht)

EU-missies in het kader van het GVDB

• Besluit (EU) 2022/638 tot wijziging van Besluit 2014/486/GBVB betreffende de adviesmissie van de Europese Unie voor de hervorming van de civiele veiligheidssector in Oekraïne (EUAM Ukraine) (13 april 2022)
  • Aangepast mandaat: ondersteuning van de Oekraïense autoriteiten bij het onderzoek naar en de vervolging van internationale misdrijven die in de context van de militaire agressie van Rusland tegen Oekraïne zijn gepleegd. 
• Besluit (EU) 2022/452 tot wijziging van Besluit 2014/486/GBVB betreffende de adviesmissie van de Europese Unie voor de hervorming van de civiele veiligheidssector in Oekraïne (EUAM Ukraine)
  • Aangepast mandaat: steunverlening aan de Oekraïense autoriteiten teneinde de vluchtelingenstroom uit Oekraïne naar naburige lidstaten en de aanvoer van humanitaire hulp in Oekraïne te faciliteren

Versterking van de capaciteiten op militair- en defensiegebied

• Besluit (GBVB) 2023/927 van de Raad betreffende een steunmaatregel in het kader van de Europese Vredesfaciliteit ter ondersteuning van de Oekraiense strijdkrachten via de levering van munitie (5 mei 2023)
• Besluit (GBVB) 2023/810 van de Raad tot wijziging van Besluit (EU) 2022/338 voor een steunmaatregel in het kader van de Europese Vredesfaciliteit ter ondersteuning van de door de militaire bijstandsmissie van de Europese Unie ter ondersteuning van Oekraïne opgeleide Oekraïense strijdkrachten, met militaire uitrusting en platforms die zijn ontworpen om te doden (14 april 2023)
• Besluit (GBVB) 2023/231 van de Raad voor een steunmaatregel in het kader van de Europese Vredesfaciliteit ter ondersteuning van de door de militaire bijstandsmissie van de Europese Unie ter ondersteuning van Oekraïne opgeleide Oekraïense strijdkrachten (2 februari 2023)
• Besluit (GBVB) 2023/230 van de Raad tot wijziging van Besluit (EU) 2022/338 voor een steunmaatregel in het kader van de Europese Vredesfaciliteit ter ondersteuning van de door de militaire bijstandsmissie van de Europese Unie ter ondersteuning van Oekraïne opgeleide Oekraïense strijdkrachten, met militaire uitrusting en platforms die zijn ontworpen om te doden (2 februari 2023)
• Besluit (EU) 2023/229 tot wijziging van Besluit (EU) 2022/339 betreffende een steunmaatregel in het kader van de Europese Vredesfaciliteit ter ondersteuning van de Oekraïense strijdkrachten (2 februari 2023)
• Besluit (GBVB) 2022/2245 van de Raad voor een steunmaatregel in het kader van de Europese Vredesfaciliteit ter ondersteuning van de door de militaire bijstandsmissie van de Europese Unie ter ondersteuning van Oekraïne opgeleide Oekraïense strijdkrachten, met militaire uitrusting en platforms die zijn ontworpen om te doden (14 november 2022)
• Besluit (GBVB) 2022/1968 van de Raad betreffende een militaire bijstandsmissie van de Europese Unie ter ondersteuning van  Oekraïne (17 oktober 2022)
• Besluit (EU) 2022/1972 tot wijziging van Besluit (EU) 2022/339 betreffende een steunmaatregel in het kader van de Europese Vredesfaciliteit ter ondersteuning van de Oekraïense strijdkrachten (17 oktober 2022)
• Besluit (EU) 2022/1971 tot wijziging van Besluit (EU) 2022/338 betreffende een steunmaatregel in het kader van de Europese Vredesfaciliteit voor de levering aan de Oekraïense strijdkrachten van militaire uitrusting en platforms die zijn ontworpen om te doden (17 oktober 2022)
• Besluit (EU) 2022/1284 tot wijziging van Besluit (EU) 2022/339 betreffende een steunmaatregel in het kader van de Europese Vredesfaciliteit ter ondersteuning van de Oekraïense strijdkrachten (21 juli 2022)
• Besluit (EU) 2022/1285 tot wijziging van Besluit (EU) 2022/338 betreffende een steunmaatregel in het kader van de Europese Vredesfaciliteit voor de levering aan de Oekraïense strijdkrachten van militaire uitrusting en platforms die zijn ontworpen om te doden (21 juli 2022)
• Besluit (EU) 2022/810 tot wijziging van Besluit (EU) 2022/339 betreffende een steunmaatregel in het kader van de Europese Vredesfaciliteit ter ondersteuning van de Oekraïense strijdkrachten (23 mei 2022)
• Besluit (EU) 2022/809 tot wijziging van Besluit (EU) 2022/338 betreffende een steunmaatregel in het kader van de Europese Vredesfaciliteit voor de levering aan de Oekraïense strijdkrachten van militaire uitrusting en platforms die zijn ontworpen om te doden (23 mei 2022)
• Besluit (EU) 2022/637 tot wijziging van Besluit (EU) 2022/339 betreffende een steunmaatregel in het kader van de Europese Vredesfaciliteit ter ondersteuning van de Oekraïense strijdkrachten (13 april 2022)
• Besluit (EU) 2022/636 tot wijziging van Besluit (EU) 2022/338 betreffende een steunmaatregel in het kader van de Europese Vredesfaciliteit voor de levering aan de Oekraïense strijdkrachten van militaire uitrusting en platforms die zijn ontworpen om te doden (13 april 2022)
• Besluit (EU) 2022/472 tot wijziging van Besluit (EU) 2022/339 betreffende een steunmaatregel in het kader van de Europese Vredesfaciliteit ter ondersteuning van de Oekraïense strijdkrachten (23 maart 2022)
• Besluit (EU) 2022/471 tot wijziging van Besluit (EU) 2022/338 betreffende een steunmaatregel in het kader van de Europese Vredesfaciliteit voor de levering aan de Oekraïense strijdkrachten van militaire uitrusting en platforms die zijn ontworpen om te doden (23 maart 2022)
• Besluit (EU) 2022/339 betreffende een steunmaatregel in het kader van de Europese Vredesfaciliteit ter ondersteuning van de Oekraïense strijdkrachten (28 februari 2022)
  • Financiering van niet-dodelijke uitrusting en materieel aan de Oekraïense strijdkrachten, zoals persoonlijk beschermingsmateriaal, eerstehulptrommels en brandstof
• Besluit (EU) 2022/338 betreffende een steunmaatregel in het kader van de Europese Vredesfaciliteit voor de levering aan de Oekraïense strijdkrachten van militaire uitrusting en platforms die zijn ontworpen om te doden (28 februari 2022)

Macrofinanciële bijstand

• Verordening (EU) 2022/2463 tot vaststelling van een instrument voor de toekenning van steun aan Oekraïne voor 2023 (macrofinanciële bijstand +) (14 december 2022)
• Besluit (EU) 2022/1201 tot toekenning van buitengewone macrofinanciële bijstand aan Oekraïne (12 juli 2022)
• Besluit (EU) 2022/313 tot toekenning van macrofinanciële bijstand aan Oekraïne (24 februari 2022)
• Persbericht Europese Commissie over eerste tranche macrofinanciële bijstand (MFB) aan Oekraïne (1 juli 2022)

Opschorting overeenkomsten

• Besluit (EU) 2022/1500 betreffende de volledige opschorting van de toepassing van de Overeenkomst tussen de Europese Gemeenschap en de Russische Federatie inzake de versoepeling van de afgifte van visa aan burgers van de Europese Unie en de Russische Federatie (25 februari 2022)
• Besluit (EU) 2022/333 betreffende de gedeeltelijke opschorting van de toepassing van de Overeenkomst tussen de Europese Gemeenschap en de Russische Federatie inzake de versoepeling van de afgifte van visa aan burgers van de Europese Unie en de Russische Federatie (25 februari 2022)

Sancties (beperkende maatregelen)

1. Beperkende maatregelen naar aanleiding van de acties van Rusland die de situatie in Oekraïne destabiliseren

Op 31 juli 2014 heeft de Raad Besluit (EU) 2014/512/GBVB betreffende beperkende maatregen naar aanleiding van acties van Rusland die de situatie in Oekraïne destabiliseren, vastgesteld. Naar aanleiding van de recente ontwikkelingen in het conflict tussen Rusland en Oekraïne is dat besluit meerdere malen gewijzigd: 

• Besluit (EU) 2024/746 en Verordening (EU) 2024/745 (23 februari 2024)
  • Toevoeging van 27 entiteiten aan de sanctielijst
  • Uitbreiding van de lijst van goederen waarvoor beperkingen gelden en die zouden kunnen bijdragen tot de militaire en technologische versterking van Rusland of de ontwikkeling van zijn defensie- en veiligheidssector. De uitbreiding ziet op componenten voor de ontwikkeling en productie van onbemande luchtvaartuigen;
  • Verdere beperkingen op de uitvoer van goederen die in het bijzonder bijdragen tot de versterking van de industriële capaciteit van Rusland
  • Uitbreiding van de lijst van partnerlanden die een reeks beperkende maatregelen voor de invoer van ijzer en staal en een reeks invoercontrolemaatregelen toepassen die gelijkwaardig zijn aan de EU-sanctiemaatregelen. 
• Besluit (EU) 2023/2874 en Verordening (EU) 2023/2878 (18 december 2023)
• Besluit (EU) 2023/1217 en Verordening (EU) 2023/1214 (23 juni 2023)
  • Invoering van de mogelijkheid om passende individuele maatregelen vast te stellen om de betrokkenheid van marktdeelnemers uit derde land bij het faciliteren van (sanctie)omzeiling aan te pakken;
  • Invoering van de mogelijkheid om de verkoop, levering, overdracht of uitvoer van bepaalde goederen te beperken naar derde landen waarvan is aangetoond dat hun jurisdictie een voortdurend en bijzonder risico loopt te worden gebruikt voor (sanctie)omzeiling. Het betreft uitzonderlijke maatregelen (als laatste redmiddel). Dergelijke maatregelen worden met unanimiteit door de Raad aangenomen.
  • Toevoeging van 87 rechtspersonen, entiteiten en lichamen aan de sanctielijst. 
  • Uitbreiding van de lijst van goederen die bijdragen tot de militaire en technologische versterking van Rusland of tot de ontwikkeling van zijn defensie- en veiligheidssector;
  • Uitbreiding van de lijst van aan beperkingen onderworpen vuurwapens, hun onderdelen en essentiële componenten en munitie. En toevoeging van andere soorten wapens aan de lijst. 
  • Verdere beperkingen op de uitvoer van goederen die in het bijzonder zouden kunnen bijdragen tot de versterking van de industriële capaciteit van Rusland;
  • Invoering van verdere beperkende maatregelen om de omroepactiviteiten van mediakanalen, die onder permanente directe of indirecte controle staan van de Russische Federatie, in de EU of gericht tot de EU op te schorten;
  • Uitbreiding van het verbod op het vervoer van goederen over de weg in de EU door in Rusland geregistreerde aanhangwagens en opleggers;
  • Invoering van een verbod op de toegang tot de havens en sluizen op het grondgebied van de EU voor vaartuigen die schip-tot-schiptransfers verrichten waarvan de bevoegde autoriteiten redelijkerwijs vermoeden dat zij het verbod op de invoer van Russische ruwe olie en aardolieproducten over zee in de EU schenden of Russische ruwe olie of aardolieproducten vervoeren die boven het door de Price Cap Coalition overeengekomen prijsplafond zijn aangekocht;
  • Invoering van een verbod op de toegang van vaartuigen tot havens en sluizen op het grondgebied van de EU voor vaartuigen waarvan de bevoegde autoriteiten redelijkerwijs vermoeden dat zij hun automatische identificatiesystemen aan boord van schepen illegaal verstoren, uitschakelen of anderszins deactiveren bij het vervoer van Russische ruwe olie en aardolieproducten. Dat verbod geldt ook voor alle vaartuigen, ongeacht de vlag waaronder zij zijn geregistreerd, en voor elke illegale verstoring van het navigatiesysteem tijdens de reis naar de havens of sluizen van een lidstaat;
  • Beëindiging van de tijdelijke afwijking die aan Duitsland en Polen is verleend voor de levering van ruwe olie per pijpleiding vanuit Rusland via het noordelijke deel van de oliepijpleiding Druzhba. Er geldt geen verbod op de invoer van olie van oorsprong uit Kazachstan of een ander derde land die via de Druzhba-oliepijpleiding door Rusland wordt doorgevoerd;
  • Uitbreiding van het verbod op het verstrekken van effecten aan personen in Rusland tot financiële instrumenten in om het even welke valuta;
• Besluit (EU) 2023/434 en Verordening (EU) 2023/427 (25 februari 2023)
  • Beperken van de mogelijkheid om functies te bekleden in de bestuursorganen van kritieke entiteiten (zoals gedefinieerd in richtlijn 2022/2557), Europese kritieke infrastructuur (zoals omschreven in richtlijn 2008/114) en kritieke infrastructuur (zoals omschreven in richtlijn 2008/114 en richtlijn 2022/2557); 
  • Verbod op de verlening van gasopslagcapaciteit in de EU aan Russische onderdanen, natuurlijke personen die in Rusland verblijven of in Rusland gevestigde rechtspersonen of entiteiten;
  • Invoering van een verplichting voor luchtvaartmaatschappijen om niet-geregelde vluchten aan hun bevoegde autoriteiten te melden;
  • Verbod op de doorvoer over het grondgebied van Rusland van uit de EU uitgevoerde goederen en technologieën voor tweeërlei gebruik en van wapens;
  • Toevoeging van 96 rechtspersonen, entiteiten en lichamen aan de sanctielijst;
  • Uitbreiding van de opschorting van uitzendvergunningen in de EU van Russische mediakanalen die onder permanente controle van de Russische leiders staan;
  • Invoering van verdere beperkende maatregelen om de omroepactiviteiten van mediakanalen die onder permanente directe of indirecte controle staan van de leiding van de Russische Federatie, in de EU of gericht tot de EU op te schorten;
  • Vrijstellingen voor exploitanten in de EU om loodsdiensten te verlenen aan vaartuigen in onschuldige doorvaart, zoals gedefinieerd in het internationaal recht en noodzakelijk om redenen van maritieme veiligheid 
  • Voorschriften voor de vrijgave door de douaneautoriteiten van de lidstaten van goederen die zich fysiek in de EU bevinden en reeds bij de douaneautoriteiten zijn aangeboden wanneer de beperkingen van kracht worden. 
  • Mogelijkheid voor lidstaten om goederen vrij te geven die in het verleden reeds in de EU zijn binnengebracht
• Besluit (EU) 2023/252, Verordening (EU) 2023/250 en Uitvoeringsverordening (EU) 2020/251 (4 februari 2023)
  • Invoering van twee aanvullende prijsplafonds voor aardolieproducten, dat wil zeggen de prijs per vat tegen of onder welke aardolieproducten uit Rusland zijn vrijgesteld van het verbod op het verrichten van diensten voor het zeevervoer van die producten naar derde landen en het verbod op het verlenen van technische bijstand, tussenhandelsdiensten of financiering of financiële bijstand in verband met het zeevervoer van die producten naar derde landen. Er wordt een prijsplafond ingevoerd voor aardolieproducten die worden verhandeld tegen een lagere prijs dan ruwe olie en een tweede prijsplafond ingevoerd voor aardolieproducten die worden verhandeld tegen een hogere prijs dan ruwe olie. 
  • Invoering van een overgangsperiode van 55 dagen voor schepen die aardolieproducten van oorsprong uit Rusland vervoeren die voor 5 februari 2023 zijn aangekocht en op het schip geladen en voor 1 april 2023 zijn gelost. 
  • Bij Besluit 2022/2369 werd een periodieke evaluatie van het prijsplafondmechanisme ingevoerd. Met ingang van medio maart 2023 moet de evaluatie worden gebaseerd op objectieve gegevens die de Commissie om de tweede maanden aan de Raad bezorgt.
• Besluit (EU) 2023/190 en Uitvoeringsverordening (EU) 2023/180 (27 januari 2023)
  • Het door de Raad per 1 februari 2023 van toepassing verklaren van de in december 2022 ingevoerde beperkende maatregelen om de uitzendingen van bepaalde mediakanalen in de EU of gericht tegen de EU te schorsen.
• Besluit (EU) 2022/2478 en Verordening (EU) 2022/2474 (16 december 2022)
  • Toevoeging van bepaalde entiteiten aan de sanctielijst (waaronder de Russische regionale ontwikkelingsbank);
  • Verbod voor onderdanen van de EU om functies te bekleden in de bestuursorganen van alle in Rusland gevestigde rechtspersonen, entiteiten of lichamen die eigendom zijn of onder zeggenschap staan van de Russische staat. Mogelijkheid voor het verlenen van een vergunning voor het bekleden van functies in bepaalde rechtspersonen, entiteiten of lichamen. 
  • Uitbreiding van het bestaande verbod op het verlenen van bepaalde diensten aan de Russische Federatie en aan in Rusland gevestigde rechtspersonen, entiteiten of lichamen, door het aanbieden van reclame, marktonderzoek, opinieonderzoek, producttests en technische inspectie te verbieden;
  • Het verlenen van technische bijstand in verband met naar Rusland uitgevoegde goederen blijft toegestaan, mits de verkoop, levering, overdracht of uitvoer van dergelijke goederen niet krachtens besluit 2022/2478 verboden is op het tijdstip waarop die technische bijstand wordt verleend;
  • Uitbreiding van het verbod op nieuwe investeringen in de Russische energiesector, door nieuwe investeringen in de Rusissche mijnbouwsector te verbieden (m.u.v. winnings- en delvingsactiviteiten met betrekking tot bepaalde kritieke grondstoffen);
  • Invoering van verdere beperkende maatregelen om de omroepactiviteiten van mediakanalen die onder permanente directe of indirecte controle staan van de leiding van de Russische Federatie, in de EU of gericht tot de EU op te schorten;
  • Wijziging en verdere verduidelijking van de vrijstellingen van het invoerverbod voor staalproducten die van oorsprong zijn uit Rusland of uit Rusland zijn uitgevoerd;
  • Invoering en/of uitbreiding van (een aantal) vrijstellingen of afwijkingen in verband met bepaalde maatregelen die eerder zijn vastgesteld.
• Besluit (EU) 2022/1909 en Verordening (EU) 2022/1904 (6 oktober 2022)
  • Verbod voor onderdanen van de EU om functies te bekleden in de bestuursorganen van rechtspersonen, entiteiten of lichamen die in het bezit zijn van of onder controle staan van de Russische overheid;
  • Uitbreiding van het verbod op het aangaan van transacties met bepaalde rechtspersonen, entiteiten of lichamen die in het bezit zijn van of onder controle staan van de Russische overheid tot het Russisch Scheepvaartregister. Die uitbreiding verbiedt de versterking van alle economisch berekenbaar voordeel aan het Russisch Scheepvaartregister;
  • Intrekking van alle machtigingen, certificaten en vergunningen die door de lidstaten aan het Russisch Scheepvaartregister zijn verleend uit hoofde van richtlijn 2005/65, richtlijn 2009/15, richtlijn 2016/1629 en verordening 725/2004;
  • Intrekking van de erkenning door de EU van het Russisch Scheepvaartregister;
  • Uitbreiding van het haventoegangs- en sluisverbod op het grondgebied van de EU tot vaartuigen die gecertificeerd zijn door het Russisch Scheepvaartregister;
  • Afschaffing van de drempel voor het bestaande verbod op het aanbieden van diensten op het gebied van portemonnees, rekeningen en bewaring van cryptoactiva aan Russische personen en ingezetenen. Het aanbieden van dergelijke diensten wordt daardoor verboden, ongeacht de totale waarde van de cryptoactiva;
  • Uitbreiding van het bestaande verbod op het verlenen van bepaalde diensten aan de Russische Federatie tot het verlenen van architectuur- en ingenieursdiensten, alsook van IT-adviesdiensten en diensten op het gebied van juridisch advies;
  • Verduidelijking dat het verbod op de invoer, de aankoop en het vervoer uit de Russische Federatie van wapens en alle soorten aanverwant materieel, met inbegrip van wapens en munitie, militaire voertuigen en militaire uitrusting, paramilitaire uitrusting en onderdelen daarvoor, zowel op directe als op indirecte invoer van toepassing is;
  • Uitbreiding van de lijst van aan beperkingen onderworpen producten die zouden kunnen bijdragen tot de militaire en technologische versterking van de Russische Federatie of tot de ontwikkeling van haar defensie- en veiligheidssector. De uitbreiding ziet op bepaalde chemische stoffen, zenuwgassen en goederen die geen andere toepassingen in de praktijk hebben dan de doodstraf, foltering of andere wrede, onmenselijke of onterende behandeling of bestraffing, of die voor die doeleinden kunnen worden gebruikt;
  • Invoering van een verbod op de verkoop, de levering, de overdracht en de uitvoer van vuurwapens en onderdelen, essentiële componenten en munitie voor vuurwapens aan of naar natuurlijke personen, rechtspersonen, entiteiten of lichamen in de Russische Federatie, of voor gebruik in de Russische Federatie;
  • Verlenging van het invoerverbod op staalproducten die van oorsprong zijn uit de Russische Federatie of die uit de Russische Federatie worden uitgevoerd;
  • Oplegging van invoerbeperkingen voor extra producten die aanzienlijke inkomsten voor de Russische Federatie genereren. Dat verbod geldt voor goederen van oorsprong uit de Russische Federatie of die uit de Russische Federatie worden uitgevoerd, waaronder artikelen als houtpulp en papier, bepaalde elementen die in de juwelenindustrie worden gebruikt, zoals stenen en edele metalen, bepaalde machines en chemische producten, sigaretten, kunststoffen en chemische eindproducten zoals cosmetica;
  • Uitbreiding van het uitvoerverbod door nieuwe producten toe te voegen aan de lijst van goederen die kunnen bijdragen tot de versterking van de Russische industriële capaciteit;
  • Oplegging van beperkingen voor de verkoop, de levering, de overdracht of de uitvoer van een aantal aanvullende goederen die in de luchtvaartsector worden gebruikt;
  • Naast de bestaande verbodsbepalingen met betrekking tot het verrichten van diensten voor zeevervoer van ruwe aardolie en bepaalde aardolieproducten naar derde landen, is het passend het zeevervoer van dergelijke goederen naar derde landen verder te verbieden. Die verbodsbepaling moet afhankelijk worden gesteld van de invoering door de Raad van een vooraf bepaald prijsplafond dat door de Price Cap Coalition is overeengekomen.
  • Invoering van een vrijstelling van het verbod op het verrichten van zeevervoersdiensten en het verbod op het verlenen van technische bijstand, tussenhandelsdiensten of financiering of financiële bijstand in verband met het zeevervoer naar derde landen van ruwe aardolie of aardolieproducten die van oorsprong is/zijn uit de Russische Federatie of die uit de Russische Federatie wordt/worden uitgevoerd en die is/zijn aangekocht tegen of onder het prijsplafond;
  • Indien een vaartuig onder de vlag van een derde land Russische ruwe aardolie of aardolieproducten heeft vervoerd die zijn aangekocht tegen een prijs die hoger is dan het prijsplafond, moet het verboden zijn technische bijstand, tussenhandelsdiensten, financiering of financiële bijstand, met inbegrip van verzekeringen, te verlenen in verband met het toekomstige vervoer door dat schip van ruwe aardolie of aardolieproducten. 
• Besluit (EU) 2022/1271 en Verordening (EU) 2022/1269 (21 juli 2022)
• Besluit (EU) 2022/884 en Verordening (EU) 2022/879 (3 juni 2022)
  • Verbod op de invoer, aankoop of overdracht naar lidstaten van ruwe olie en bepaalde aardolieproducten uit Rusland (met inbegrip van passende overgangstermijnen)
  • Verbod op het verzekeren en het herverzekeren van het maritieme vervoer van ruwe olie en bepaalde aardolieproducten uit Rusland naar derde landen (met inbegrip van passende overgangstermijnen)
  • De invoerverboden op ruwe olie zijn (tijdelijk) niet van toepassing op bepaalde EU-lidstaten. Het gaat om lidstaten die gezien hun geografische ligging afhankelijk zijn van ruwe olie uit Rusland en ten aanzien van wie op korte termijn geen alternatieve voorziening mogelijk is. Die lidstaten moeten alle nodige maatregelen nemen om zich zo spoedig mogelijk met alternatieve leveringen te bevoorraden. 
  • Verbod op de verdere overdracht, het vervoer of de wederverkoop aan andere lidstaten of aan derde landen van ruwe olie uit Rusland die via pijpleidingen in een lidstaat wordt geleverd;
  • Verbod op de verdere overdracht, het vervoer of de wederverkoop aan andere lidstaten van uit de in de vorige zin bedoelde ruwe olie verkregen aardolieproducten (vanaf 5 februari 2023, voor Tsjechië: vanaf 5 december 2023) 
  • Tijdelijke afwijking voor Bulgarije van het verbod op de invoer van ruwe olie via maritiem transport en van aardolieproducten
  • Mogelijkheid voor de bevoegde autoriteit van Kroatië om onder bepaalde voorwaarden voor een specifieke periode toestemming te verlenen voor de aankoop, invoer of overdracht van Russische vacuümgasolie;
  • Verbod op het verlenen aan Rusland van accountancy- en auditdiensten, met inbegrip van wettelijke controle, boekhoudkundige en belastingadviesdiensten
  • Verbod op het verlenen aan Rusland van zakelijk en managementadvies;
  • Verbod op het verlenen aan Rusland van diensten in verband met public relations
  • Wijziging van de verbodsbepalingen betreffende, respectievelijk, deposito's, van in Rusland gevestigde wegvervoersondernemingen
  • Wijziging van de verbodsbepalingen betreffende trustdiensten
  • Verdere beperkende maatregelen tegen mediakanalen die onder permanente directe of indirecte controle staan van de leiding van de Russische Federatie en die propaganda verspreiden. De uitzendingen van die mediakanalen in de EU of gericht tegen de EU worden geschorst. Die maatregelen beletten de mediakanalen en hun personeel niet om in de EU andere activiteiten uit te oefenen dan uitzendingen, zoals onderzoek en interviews. 
  • Toevoeging van bepaalde vermeldingen aan de sanctielijst 
• Besluit (EU) 2022/578 en Verordening (EU) 2022/576 (8 april 2022)
  • Uitbreiding van het verbod inzake deposito's naar cryptoportemonnees;
  • Uitbreiding van het verbod op de uitvoer van in euro luidende bankbiljetten en het verbod op de verkoop van in euro luidende overdraagbare effecten tot alle officiële valuta's van de lidstaten;
  • Verbod op de gunning en voortzetting van de uitvoering van overheidsopdrachten en concessies met Russische onderdanen en in Rusland gevestigde entiteiten of lichamen;
  • Verbod op het verlenen van steun, met inbegrip van financiering en financiële bijstand of enig ander voordeel uit een programma van de EU, Euratom of een lidstaat, aan entiteiten die eigendom zijn van of onder zeggenschap staan van de Russische overheid;
  • Verbod om begunstigde te zijn of op te treden als trustee of in vergelijkbare hoedanigheid voor Russische personen en entiteiten;
  • Verbod op het verlenen van bepaalde diensten aan trusts;
  • Ontzegging van de toegang van vaartuigen onder Russische vlag tot havens op het grondgebied van de EU;
  • Beperkingen ten aanzien van de uitvoer van vliegtuigbrandstof en andere goederen naar Rusland;
  • Aanvullende invoerbeperkingen op bepaalde goederen die door of uit Rusland worden uitgevoerd, met inbegrip van steenkool en andere fossiele brandstoffen;
  • Verbod voor in Rusland gevestigde wegvervoersondernemingen om op het grondgebied van de EU goederen over de weg te vervoeren, ook in doorvoer;
  • Uitbreiding van de vrijstelling van het verbod op transacties met bepaalde staatsentiteiten tot Zwitserland, de Europese Economische Ruimte en de Westelijke Balkan;
  • Wijziging en invoering van afwijkingen ten aanzien van beperkingen op goederen en technologieën voor tweeërlei gebruik, goederen en technologieën die kunnen bijdragen tot de militaire en technologische versterking van Rusland of de ontwikkeling van de Russische defensie- en veiligheidssector, goederen en technologie die geschikt zijn voor gebruik in de luchtvaart of de ruimtevaartindustrie, vliegtuigbrandstof en brandstofadditieven, en luxegoederen;
• Besluit (EU) 2022/430 en Verordening (EU) 2022/428 (15 maart 2022)
  • Verbod op transacties met bepaalde Russische staatsbedrijven;
  • Verbod op het verstrekken van kredietwaardigheidsbeoordelingsdiensten aan Russische onderdanen, in Rusland verblijvende natuurlijke personen of in Rusland gevestigde rechtspersonen, entiteiten en lichamen;
  • Verbod op het verlenen van toegang tot abonnementsdiensten met betrekking tot kredietwaardigheidsbeoordelingsactiviteiten aan Russische onderdanen, in Rusland verblijvende natuurlijke personen of in Rusland gevestigde rechtspersonen, entiteiten of lichamen;
  • Strengere uitvoerbeperkingen met betrekking tot goederen en technologie voor tweeërlei gebruik (dual use) alsmede goederen en technologie die kunnen bijdragen tot de technologische verbetering van de Russische defensie- en veiligheidssector;
  • Verbod op nieuwe investeringen in de Russische energiesector;
  • Uitgebreidere uitvoerbeperkingen met betrekking tot uitrusting, technologie en diensten voor de energiesector in Rusland (met uitzondering van de nucleaire industrie en de downstreamsector van het energietransport);
  • Verdere handelsbeperkingen voor zowel ijzer en staal als luxegoederen
• Besluit (EU) 2022/395 en Verordening (EU) 2022/394 (9 maart 2022)
  • Verdere beperkende maatregelen ten aanzien van de uitvoer van goederen en technologie voor de zeescheepvaart;
  • Uitbreiding van de lijst van rechtspersonen, entiteiten en lichamen die onderworpen zijn aan de verbodsbepalingen inzake beleggingsdiensten, effecten, geldmarktinstrumenten en leningen;
  • Verduidelijkingen ten aanzien van de correcte toepassing van sommige van de specifieke sectorale beperkingen die bij Besluit 2022/327 zijn ingevoerd (zie hieronder). 
• Besluit (EU) 2022/351 en Verordening (EU) 2022/350 (1 maart 2022)
  • Verdere beperkende maatregelen om de uitzendingen in de EU of gericht tegen de EU van een aantal mediakanalen, die onder permanente directe of indirecte controle staan van de leiding van de Russissche Federatie, onmiddellijk te schorsen. De maatregelen moeten worden gehandhaafd totdat die mediakanalen ophouden met propoganda tegen de EU en haar lidstaten. 
• Besluit (EU) 2022/346 en Verordening (EU) 2022/345 (1 maart 2022)
  • Verbod op de levering van eurobankbiljetten aan Rusland (behoudens bepaalde uitzonderingen)
  • Verdere beperkende maatregelen met betrekking tot het verlenen van gespecialiseerde diensten inzake financieel berichtenverkeer aan bepaalde Russische kredietinstellingen en hun Russische dochterondernemingen, die relevant zijn voor het Russische financiële systeem en die reeds zijn onderworpen aan beperkende maatregelen opgelegd door de EU of door partnerlanden en, behoudens bepaalde uitzonderingen, met betrekking tot de samenwerking met het Russische fonds voor directe investeringen 
• Besluit (EU) 2022/335 en Verordening (EU) 2022/334 (25 februari 2022)
  • Verbod op transacties met de Russische Centrale Bank
  • Verbod voor Russische luchtvaartuigen om te landen op of te vertrekken van het grondgebied van de EU of over het grondgebied van de EU te vliegen
• Besluit (EU) 2022/327 en Verordening (EU) 2022/328 (25 februari 2022)
  • Uitbreiding van bestaande financiële beperkingen, met name die op de toegang van bepaalde Russische entiteiten tot de kapitaalmarkten
  • Verbod op de notering en de verlening van diensten in verband met aandelen van Russische overheidsentiteiten op handelsplatformen van de EU
  • Verbod op het aanvaarden van deposito's boven bepaalde waarden van Russische onderdanen of ingezetenen
  • Verbod op het aanhouden van rekeningen van Russische cliënten door centrale effectenbewaarinstellingen van de EU
  • Verbod op de verkoop van in euro luidende effecten aan Russische cliënten
  • Verdere beperkingen op de uitvoer van goederen en technologie voor tweeërlei gebruik (dual use) en op de verlening van aanverwante diensten
  • Verdere beperkingen op de uitvoer van bepaalde goederen en technologie die zouden kunnen bijdragen tot de technologische verbetering van de defensie- en veiligheidssector van Rusland, alsmede beperkingen op de verlening van aanverwante diensten
  • Beperkingen op de verkoop, levering, overbrenging of uitvoer naar Rusland van specifieke goederen en technologieën voor gebruik bij de olieraffinage, alsmede beperkingen op de levering van aanverwante diensten
  • Verbod op de uitvoer voor goederen en technologie die geschikt zijn voor gebruik in lucht- en ruimtevaart
  • Verbod op de verlening van verzekerings- en herverzekerings- en onderhoudsdiensten in verband met goederen en diensten die geschikt zijn voor gebruik in lucht- en ruimtevaart
  • Verbod op de verlening van technische bijstand en andere aanverwante diensten en van financiering en financiële bijstand met betrekking tot goederen en technologie 
• Besluit (EU) 2022/264 en Verordening (EU) 2022/262 (23 februari 2022)
  • Verdere beperkingen voor de toegang tot de kapitaalmarkten door met name de financiering van Rusland, de Russische regering en de Russische centrale bank te verbieden

Naar boven

2. Beperkende maatregelen met betrekking tot acties die de territoriale integriteit, soevereiniteit en onafhankelijkheid van Oekraïne ondermijnen of bedreigen 

Op 17 maart 2014 heeft de Raad Besluit (EU) 2014/145/GBVB betreffende beperkende maatregen met betrekking tot acties die de territoriale integriteit, soevereiniteit en onafhankelijkheid van Oekraïne ondermijnen of bedreigen, vastgesteld. Naar aanleiding van de recente ontwikkelingen in het conflict tussen Rusland en Oekraïne is dat besluit meerdere malen gewijzigd

• Besluit (EU) 2024/747 en Uitvoeringsverordening (EU) 2024/753 (23 februari 2024)
  • Toevoeging van 106 personen en 88 entiteiten aan de sanctielijst 
• Besluit (EU) 2023/2871 en Uitvoeringsverordening (EU) 2023/2875 (18 december 2023)
• Besluit (EU) 2023/1218, Verordening (EU) 2023/1215 en Uitvoeringsverordening (EU) 2023/1216
  • Uitbreiding van de criteria voor plaatsing op de sanctielijst, zodat ook rechtspersonen, entiteiten of lichamen op de lijst kunnen worden geplaatst die in de Russische IT-sector actief zijn met een door het FSB uitgereikte vergunning, of een door het Russische ministerie van Industrie en Handel uitgereikte vergunning voor 'wapens en militaire uitrusting'
  • Toevoeging van 71 personen en 33 entiteiten op de sanctielijst.
• Besluit (EU) 2023/1094 en Verordening (EU) 2023/1089 (5 juni 2023)
• Besluit (EU) 2023/432, Verordening (EU) 2023/426 en Uitvoeringsverordening (EU) 2023/429 (25 februari 2023)
  • Toevoeging van 87 personen en 34 entiteiten aan de sanctielijst;
  • Uitbreiding van de afwijkingen van de bevriezing van activa en het verbod op de beschikbaarstelling van tegoeden en economische middelen die toepasselijk waren op al op de lijst geplaatste banken naar drie recentelijk op de lijst geplaatste banken, en de verwerking van betalingen door de Jewish Claims Conference via één van hen toe te staan;
  • Het toestaan van de vrijgave of de beschikbaarstelling van bepaalde bevroren tegoeden of economische middelen die nodig zijn voor de verkoop of de overdracht van effecten door een in de EU gevestigde entiteit die onder zeggenschap staat of stond van een specifieke op de santielijst geplaatste entiteit;
  • Het toestaan van de vrijgave of de beschikbaarstelling van bepaalde bevroren tegoeden of economische middelen die nodig zijn voor de beëindiging van verrichtingen, contracten of andere overeenkomsten met een op de sanctielijst geplaatste entiteit, en de termijn voor de afwijking met drie maanden te verlengen voor de verkoop en de overdracht van eigendomsrechten in een in de EU gevestigde rechtspersoon, entiteit of lichaam waarvan een op de sanctielijst geplaatste natuurlijke persoon of rechtspersoon, entiteit of lichaam eigenaar is.
• Besluit (EU) 2023/193 en Verordening (EU) 2023/192 (30 januari 2023)
  • Toevoeging aan de sanctielijst van een Iraanse entiteit die betrokken is bij de ontwikkeling en levering van onbemande luchtvaartuigen aan Rusland.
• Besluit (EU) 2022/2479 en Verordening (EU) 2022/2475 (16 december 2022)
  • Vaststelling van een nieuwe uiterste termijn voor de afwijking die aan een specifieke op de lijst geplaatste entiteit kan worden verleend om activa af te stoten;
  • Uitbreiding van de afwijking van de bevriezing van tegoeden en het verbod op de beschikbaarstelling van tegoeden en economische middelen naar twee recentelijk op de lijst geplaatste entiteiten, om eerder met die entiteiten overeengekomen verplichtingen, contracten of andere overeenkomsten te kunnen beëindigen;
  • Invoering van een nieuwe afwijking op grond waarvan de bevriezing van vermogensbestanddelen van bepaalde personen die, voordat zij op de lijst werden geplaatst, een aanzienlijke rol speelden in de internationale handel in landbouw- en voedingsproducten (met inbegrip van tarwe en meststoffen), kan worden opgeheven en tegoeden en economische middelen ter beschikking kunnen worden gesteld van deze personen;
• Besluit (EU) 2022/2477 en Uitvoeringsverordening (EU) 2022/2476 (16 december 2022)
  • Toevoeging van 141 personen en 49 entiteiten aan de sanctielijst;
• Besluit (EU) 2022/1907, Uitvoeringsverordening (EU) 2022/1906 en Verordening (EU) 2022/1905 (6 oktober 2022)
  • Toevoeging van 30 personen en 7 entiteiten aan de sanctielijst
  • Invoering van een aanvullend criterium voor het plaatsen van personen en entiteiten op de sanctielijst die het omzeilen of ontwijken van bepaalde beperkende maatregelen van de EU faciliteren;
  • Invoering van een afwijking van de bevriezing van tegoeden en het verbod om tegoeden en economische middelen ter beschikking te stellen ten aanzien van twee op de sanctielijst geplaatste entiteiten;
  • De opname van aanvullende bepalingen met betrekking tot de verplichtingen van de lidstaten inzake het toestaan van afwijkingen. 
• Besluit (EU) 2022/1355 en Uitvoeringsverordening (EU) 2022/1354 (4 augustus 2022)
  • Toevoeging van 2 personen aan de sanctielijst
• Besluit (EU) 2022/1276 en Uitvoeringsverordening (EU) 2022/1274 (21 juli 2022)
  • Toevoeging van 6 personen en 1 entiteit aan de sanctielijst
• Verordening (EU) 2022/1273 (21 juli 2022)
• Besluit (EU) 2022/1272 en Uitvoeringsverordening (EU) 2022/1270 (21 juli 2022)
• Aanvullende richtsnoeren van de Commissie voor de doorvoer van goederen uit Rusland (13 juli 2022)
• Besluit (EU) 2022/885 en Verordening (EU) 2022/880 (3 juni 2022)
  • Invoering van nieuwe uitzonderingsmogelijkheden met betrekking tot de bevriezing van activa en het verbod op het ter beschikking stellen van tegoeden of economische middelen aan aangewezen personen en entiteiten
• Besluit (EU) 2022/883 en Uitvoeringsverordening (EU) 2022/878 (3 juni 2022)
  • Toevoeging van 65 personen en 18 entiteiten aan de sanctielijst
• Besluit (EU) 2022/660 en Verordening (EU) 2022/658 (21 april 2022)
  • Toevoeging van twee personen aan de sanctielijst
• Besluit (EU) 2022/627 en Verordening (EU) 2022/625 (13 april 2022)
  • Vrijstelling van het verbod om tegoeden of economische middelen beschikbaar te stellen voor bepaalde organisaties en agentschappen die optreden als humanitaire partners van de EU, voor uitsluitend humanitaire doeleinden in Oekraïne;
  • Instelling van een afwijkingsmechanisme voor uitsluitend humanitaire doeleinden met betrekking tot de bevriezing van de vermogensbestandsdelen van, en met betrekking tot de beperkingen op het beschikbaar stellen van tegoeden en economische middelen voor, op de sanctielijst opgenomen personen, entiteiten en lichamen.
• Besluit (EU) 2022/582, Uitvoeringsverordening (EU) 2022/581 en Verordening (EU) 2022/580 (8 april 2022)
  • Beperkende maatregelen ten aanzien van vooraanstaande zakenlieden in economische sectoren die een belangrijke inkomstenbron vormen voor, en aan personen die steun verlenen aan, of profiteren van, de regering van de Russische Federatie en aan met die personen verbonden natuurlijke personen, met inbegrip van familieleden die hier onterecht voordeel bij hebben;
  • Beperkende maatregelen ten aanzien van de ministers en leden van de Volksraad van de zogenaamde Volksrepubliek Donetsk en Volksrepubliek Loehansk;
  • Beperkende maatregelen ten aanzien van bedrijven die de regering van de Russische Federatie materieel of financieel steunen of ervan profiteren, of die materiële of financiële steun hebben verleend voor acties die de territoriale integriteit, soevereiniteit en onafhankelijkheid van Oekraïne hebben ondermijnd of bedreigd;
  • Invoering van een afwijkingsmechanisme voor diplomatieke missies (met betrekking tot de bevriezing van tegoeden en het verbod om tegoeden en economische middelen ter beschikking te stellen van aangewezen personen en entiteiten);
  • Invoering van een afwijkingsmechanisme dat van toepassing is op bepaalde in de bijlage bij Besluit 2014/145 genoemde entiteiten 
  • Toevoeging van 216 personen 18 entiteiten aan de sanctielijst. 
• Besluit (EU) 2022/429 en Uitvoeringsverordening (EU) 2022/427 (15 maart 2022)
  • Toevoeging van 15 personen en negen entiteiten aan de sanctielijst, waaronder een aantal vooraanstaande oligarchen die dichtbij de president van de Russische Federatie staan
• Besluit (EU) 2022/411 en Uitvoeringsverordening (EU) 2022/408 (10 maart 2022)
  • Verlenging van Besluit (EU) 2014/145 met zes maanden, tot en met 15 september 2022
• Besluit (EU) 2022/397 en Uitvoeringsverordening (EU) 2022/396 (9 maart 2022)
  • Toevoeging van 146 leden van de Russische Federatieraad aan de sanctielijst. Die leden hebben de regeringsbesluiten inzake het Verdrag van vriendschap, samenwerking en wederzijdse bijstand tussen de Russische Federatie en de Volksrepubliek Donetsk en tussen de Russische Federatie en de Volksrepubiek Loehansk geratificeerd. 
  • Toevoeging van 14 personen aan de sanctielijst die steun verlenen aan en profijt trekken van de regering van de Russische Federatie of een belangrijke inkomstenbron van de regering zijn, of die verbonden zijn met op de sanctielijst geplaatste personen of entiteiten. .
• Besluit (EU) 2022/354 en Uitvoeringsverordening (EU) 2022/353 (2 maart 2022)
  • Toevoeging van 22 personen aan de sanctielijst
• Besluit (EU) 2022/337 en Uitvoeringsverordening (EU) 2022/338 (28 februari 2022)
  • Toevoeging van 26 personen en 1 entiteit aan de sanctielijst
• Besluit (EU) 2022/331 en Uitvoeringsverordening (EU) 2022/332 (25 februari 2022)
  • Sancties tegen leden van de Nationale Veiligheidsraad die de onmiddellijke erkenning door Rusland van de twee zelfverklaarde republieken Donetsk en Loehansk steunden
  • Sancties tegen leden van de Staatsdoema - die nog niet op de sanctielijst stonden - en die de regeringsbesluiten inzake het Verdrag van vriendschap, samenwerking en wederzijdse bijstand tussen de Russische Federatie en de Volksrepuliek Donetsk en tussen de Russische Federatie en de Volksrepubliek Loehansk hebben geratificeerd
  • Sancties tegen bepaalde personen die de Russische militaire agressie vanuit Belarus hebben gefaciliteerd 
• Besluit (EU) 2022/329 en Verordening (EU) 2022/330 (25 februari 2022)
  • Wijziging van de criteria om op de sanctielijst te kunnen komen, zodat er ook personen en entiteiten kunnen worden opgenomen die steun verlenen aan of profijt trekken van de regering van de Russische Federatie en personen en entiteiten die een belangrijke inkomstenbron voor de regering zijn.
• Besluit (EU) 2022/267 en Uitvoeringsverordening (EU) 2022/261 (23 februari 2022) 
  • Sancties tegen de 336 leden van de Staatsdoema, aangezien zij hebben gestemd voor een resolutie waarin president Vladimir Poetin wordt verzocht de door separatisten opgeëiste delen van Oost-Oekraïne als onafhankelijke staten te erkennen
• Besluit (EU) 2022/265 en Uitvoeringsverordening (EU) 2022/259 (23 februari 2022)
  • Toevoeging van een afwijkingsmechanisme voor bepaalde operaties die van toepassing zijn op bepaalde entiteiten die zijn opgenomen op de sanctielijst 
  • Toevoeging van meerdere personen aan de sanctielijst 
• Verordening (EU) 2022/260 (23 februari 2022)
  • Toevoeging van 22 personen en 4 entiteiten aan de sanctielijst 
• Besluit (EU) 2022/241 en Verordening (EU) 2022/236 (21 februari 2022)
  • Toevoeging van 5 personen aan de sanctielijst

Naar boven

3. Beperkende maatregelen met betrekking tot de erkenning van de niet onder regeringsgezag vallende gebieden van de oblasten Donetsk en Loehansk van Oekraïne en het sturen van Russische strijdkrachten naar die gebieden   

Op 23 februari 2022 heeft de Raad Besluit (EU) 2022/266/GBVB betreffende beperkende maatregen in antwoord op de erkenning van de niet onder regeringszag vallende gebieden van de oblasten Donetsk en Loehansk en het sturen van Russische strijdkrachten naar die gebieden, vastgesteld. Hieronder vindt u de wijzigingen die sinds 23 februari 2022 zijn vastgesteld:

• Besluit (EU) 2022/1908 en Verordening (EU) 2022/1903 (6 oktober 2022)
  • Uitbreiding van het geografische toepassingsgebied van de in Besluit (EU) 2022/266/GBVB vervatte beperkingen tot alle niet onder het gezag van de regering vallende gebieden van Oekraïne in de oblasten Donetsk, Cherson, Loehansk en Zaporizja.
• Besluit (EU) 2022/628 en Verordening (EU) 2022/626 (13 april 2022)
  • Vrijstelling van de beperkingen op de handel in goederen en technologie voor gebruik in bepaalde sectoren, op het verlenen van bepaalde diensten en bijstand in verband met die goederen en technologie voor bepaalde categorieën van lichamen, personen, entiteiten, organisaties en agentschappen, indien dat noodzakelijk is voor louter humanitaire doeleinden in de niet onder regeringsgezag vallende gebieden van de oblasten Donetsk en Loehansk van Oekraïne;
  • Invoering van een afwijkingsmechanisme voor humanitaire doeleinden voor lichamen, personen, entiteiten, organisaties en agentschappen die niet onder de in de vorige zin bedoelde vrijstelling vallen.
• Besluit (EU) 2022/266 en Verordening (EU) 2022/263 (23 februari 2022)
  • Verbod op de invoer in de EU van goederen van oorsprong uit de niet onder regeringsgezag vallende gebieden van de oblasten Donetsk en Loehansk van Oekraïne, met uitzondering van goederen waarvoor door de regering van Oekraïne een certificaat van oorsprong is afgegeven
  • Beperking van de handel in goederen en technologie bestemd voor gebruik in bepaalde sectoren in de niet onder regeringsgezag vallende gebieden van de oblasten Donetsk en Loehansk van Oekraïne. 
  • Verbod op diensten in de sectoren vervoer, telecommunicatie, energie of de prospectie, exploratie en productie van olie, gas en minerale rijkdommen in de niet onder regeringsgezag vallende gebieden van de oblasten Donetsk en Loehansk van Oekraïne
  • Verbod op diensten in verband met toeristische activiteiten in de niet onder regeringsgezag vallende gebieden van de oblasten Donetsk en Loehansk van Oekraïne

4. Beperkende maatregelen met het oog op de situatie in Belarus en in het licht van de betrokkenheid van Belarus bij de Russische agressie tegen Oekraïne

Op 15 oktober 2012 heeft de Raad Besluit 2012/642 /GBVB vastgesteld. In dat besluit zijn beperkende maatregelen opgenomen tegen personen in leidinggevende posities in Belarus en tegen personen en entiteiten die baat hebben bij het Loekasjenko-bewind of dat bewind (financieel of materieel) steunen. Gezien de betrokkenheid van Belarus bij de Russische agressie tegen Oekraïne is Besluit 2012/642 gewijzigd:

• Besluit (EU) 2023/1601 en Uitvoeringsverordening (EU) 2023/1594 (3 augustus 2023)
  • Verbod op de verkoop, levering, overbrenging en uitvoer naar Belarus van vuurwapens, hun onderdelen en essentiële componenten en munitie;
  • Uitbreiding van het uitvoerverbod op goederen en technologieën voor tweeërlei gebruik en geavanceerde goederen en technologieën;
  • Aanvullende beperkingen op goederen die zouden kunnen bijdragen tot de versterking van de militaire en technologische capaciteiten of de defensie- en beveiligingssector van Belarus (met name producten die Rusland heeft gebruikt voor zijn aanvalsoorlog tegen Oekraïne);
  • Uitvoerverbod voor goederen en technologie die geschikt zijn voor gebruik in de lucht- en ruimtevaartindustrie, met inbegrip van vliegtuigmotoren en onderdelen daarvan, voor zowel bemande als onbemande luchtvaartuigen.

• Besluit (EU) 2023/421 en Uitvoeringsverordening (EU) 2023/419 (24 februari 2023)
  • Verlenging van de beperkende maatregelen tot en met 28 februari 2024;
  • Wijziging van de vermeldingen van 21 natuurlijke personen en twee rechtspersonen die zijn opgenomen op de sanctielijst
• Besluit (EU) 2022/882 en Verordening (EU) 2022/877 (3 juni 2022)
  • Uitbreiding van de lijst van Belarussische kredietinstellingen en hun Belarussische dochterondernemingen die onderworpen zijn aan beperkende maatregelen met betrekking tot het verlenen van gespecialiseerde diensten inzake financieel berichtenverkeer
  • Uitbreiding van de lijst van entiteiten die onderworpen zijn aan beperkingen met betrekking tot vergunningen voor de verkoop, levering, overdracht of uitvoer van goederen en technologie voor tweeërlei gebruik en van goederen en technologie die zouden kunnen bijdragen tot de militaire en technologische versterking van Belarus of tot de ontwikkeling van zijn defensie- en veiligheidssector
• Uitvoeringsbesluit (EU) 2022/881 en Uitvoeringsverordening (EU) 2022/876 (3 juni 2022)
  • Toevoeging van twaalf personen en acht entiteiten aan de sanctielijst
• Besluit (EU) 2022/579 en Verordening (EU) 2022/577 (8 april 2022)
  • Verbod op de verkoop aan Belarus van overdraagbare effecten in eender welke officiële munteenheid van een lidstaat;
  • Verbod op de verkoop, levering, overdracht of uitvoer naar Belarus van bankbiljetten in eender welke officiële munteenheid van een lidstaat;
  • Verbod voor alle in Belarus gevestigde wegvervoersondernemingen om op het grondgebied van de EU goederen over de weg te vervoeren, ook in doorvoer. 
• Besluit (EU) 2022/399 en Verordening (EU) 2022/398 (9 maart 2022)
  • Verbod ten aanzien van de notering en de verlening van diensten met betrekking tot aandelen van Belarussische overheidsentiteiten op handelsplatformen van de EU;
  • Beperken van de financiële instromen van Belarus naar de EU;
  • Verbod op transacties met de centrale bank van Belarus;
  • Beperkingen op het verlenen van gespecialiseerde diensten inzake financieel berichtenverkeer aan bepaalde Belarussische kredietinstellingen en hun Belarussische dochterondernemingen;
  • Aanvullende verplichtingen aan de netwerkbeheerder voor netwerkfuncties voor luchtverkeersbeheer van het gemeenschappelijk Europees luchtruim inzake een verbod op overvliegen
• Besluit (EU) 2022/356 en Verordening (EU) 2022/355 (2 maart 2022)
  • Verdere beperkingen ten aanzien van goederen die worden gebruikt voor de productie of de vervaardiging van tabaksproducten, minerale brandstoffen, bitumineuze stoffen en gasvormige koolwaterstofproducten, kaliumchlorideproducten ("potas"), houtproducten, cementproducten, ijzer- en staalproducten en rubberproducten. 
  • Verdere beperkingen op de uitvoer van goederen en technologie voor tweeërlei gebruik (dual use) en op de verlening van aanverwante diensten
  • Verdere beperkingen op de uitvoer van bepaalde goederen en technologie die zouden kunnen bijdragen tot de ontwikkeling van Belarus op militair en technologisch gebied en tot de ontwikkeling van de defensie en veiligheid van het land, alsmede beperkingen op de verlening van aanverwante diensten

5. Beperkende maatregelen tegen ernstige schendingen van de mensenrechten

Op 7 december 2020 heeft de Raad Besluit (GBVB) 2020/1999 vastgesteld. Het besluit stelt een kader vast voor gerichte beperkende maatregelen om ernstige schendingen van de mensenrechten wereldwijd tegen te gaan. In het kader van de Russische agressie tegen Oekraïne is het besluit gewijzigd:

• Besluit (EU) 2023/433 en Uitvoeringsverordening (EU) 2022/430 (25 februari 2023)
  • Toevoeging van acht personen en zeven entiteiten op de sanctielijst. Deze personen en entiteiten zijn betrokken bij de activiteiten van de Wagnergroep. 

Naar boven

Cohesiebeleid

• Verordening 2022/2039 tot wijziging van verordeningen 1303/2013 en 2021/1060 met het oog op extra flexibiliteit om de gevolgen van de militaire agressie van de Russische Federatie op te vangen FAST (Flexible Assistance for Territorities) - CARE (19 oktober 2022)
• Verordening 2022/562 tot wijziging van verordeningen 1303/2013 en 223/2014 wat betreft maatregelen uit hoofde van het cohesiebeleid ten behoeve van vluchtelingen in Europa (CARE) (6 april 2022) (zie ook het voorstel)

Overige rechtshandelingen

• Verordening 2023/1525 betreffende ondersteuning van de productie van munitie (20 juli 2023)
• Verordening 2023/1077 inzake tijdelijke handelsliberaliseringsmaatregelen bovenop de handelsconcessies die op Oekraïense producten van toepassing zijn krachtens de Associatieovereenkomst tussen de Europese Unie en de Europese Gemeenschap voor Atoomenergie en hun lidstaten, enerzijds, en Oekraïne, anderzijds (31 mei 2023)
• Besluit (EU) 2022/2512 betreffende de niet-aanvaarding van in Oekraïne en Georgië afgegeven reisdocumenten van de Russische Federatie (14 december 2022)
• Verordening 2022/1280 tot vaststelling van specifieke en tijdelijke maatregelen, naar aanleiding van de Russische invasie van Oekraïne, met betrekking tot door Oekraïne overeenkomstig zijn wetgeving afgegeven bestuursdocumenten (18 juli 2022)
• Verordening 2022/1278 tot wijziging van verordening 508/2014 wat betreft specifieke maatregelen ter verlichting van de gevolgen van de aanvalsoorlog van Rusland tegen Oekraïne op de visserijactiviteiten en ter beperking van de effecten van de marktverstoring als gevolg van die aanvalsoorlog op de toeleveringsketen van visserij- en aquacultuurproducten (18 juli 2022)
• Verordening 2022/1033 tot wijziging van verordening 1305/2013 wat betreft een specifieke maatregel om uitzonderlijke tijdelijke steun te verlenen uit hoofde van het Europees Landbouwfonds voor plattelandsontwikkeling (Elfpo) naar aanleiding van de gevolgen van de Russische invasie van Oekraïne (29 juni 2022)
• Verordening 2022/870 inzake tijdelijke handelsliberaliseringsmaatregelen bovenop de handelsconcessies die op Oekraïense producten van toepassing zijn krachtens de Associatieovereenkomst tussen de Europese Unie en de Europese Gemeenschap voor Atoomenergie en hun lidstaten, enerzijds, en Oekraïne, anderzijds (30 mei 2022) (zie ook het voorstel)
• Aanbeveling van de Raad betreffende de omwisseling van hryvniabiljetten in de valuta van de lidstaten van ontvangst ten behoeve van ontheemden uit Oekraïne (19 april 2022)
• Verordening tot wijziging van verordening 1303/2013 en verordening 223/2014 wat betreft de verhoging van de voorfinanciering uit de middelen van REACT-EU en de vaststelling van eenheidskosten (12 april 2022)
• Verordening 2022/585 tot wijziging van verordening (EU) 514/2014 tot vaststelling van de algemene bepalingen inzake het Fonds voor asiel, migratie en integratie en inzake het instrument voor financiële steun voor politiële samenwerking, voorkoming en bestrijding van criminaliteit, en crisisbeheersing, en tot wijziging van verordening (EU) 516/2014 tot oprichting van het Fonds voor asiel, migratie en integratie, en tot wijziging van verordening (EU) 2021/1147 tot oprichting van het Fonds voor asiel, migratie en integratie (6 april 2022) (zie ook het voorstel)

Europese Commissie

Voorstellen

• Voorstel voor een uitvoeringsbesluit van de Raad tot verlenging van de tijdelijke bescherming zoals ingevoerd bij Uitvoeringsbesluit (EU) 2022/382 (19 september 2023) (zie het ECER-bericht over het voorstel) 
• Voorstel voor een verordening tot instelling van een Oekraine-faciliteit (20 juni 2023)

Richtsnoeren

• Richtsnoeren inzake strengere behandeling met betrekking tot visumaanvragen van Russische verzoekers (9 september 2022)
• Richtsnoeren over begeleiding bij toegang tot de arbeidsmarkt, beroepsonderwijs en -opleiding en volwasseneneducatie voor mensen die de Russische agressie tegen Oekraïne ontvluchten (14 juni 2022)
• Richtsnoeren voor de uitvoering van Besluit 2022/333 betreffende de gedeeltelijke schorsing van de toepassing van de Overeenkomst tussen de Europese Gemeenschap en de Russische Federatie inzake de versoepeling van de afgifte van visa aan burgers van de Europese Unie en de Russische Federatie en inzake algemene visumafgifte met betrekking tot Russische aanvragers (5 mei 2022)
• Richtsnoeren met betrekking tot buitenlandse directe investeringen (BDI) uit Rusland en Belarus met het oog op de militaire agressie tegen Oekraïne en de beperkende maatregelen die zijn vastgesteld in recente verordeningen van de Raad betreffende sancties (6 april 2022)
• Operationele richtsnoeren voor de uitvoering van Uitvoeringsbesluit 2022/382 tot vaststelling van het bestaan van een massale toestroom van ontheemden uit Oekraïne en tot invoering van tijdelijke bescherming naar aanleiding daarvan (21 maart 2022)
• Richtsnoeren voor het beheer van de buitengrenzen om grensoverschrijdingen aan de grens tussen de EU en Oekraïne te faciliteren (2 maart 2022)

Overig

• Persbericht van de Europese Commissie - Commissie stelt MFB-lening van maximaal 35 miljard euro voor Oekraïne voor als bijdrage van de EU aan de EU-G7-steun van maximaal 45 miljard euro (20 september, EN)
• Persbericht van de Europese Commissie - EU verstrekt 40 miljoen euro aan humanitaire hulp om voorbereid te zijn op de winter in Oekraïne (6 september 2024, EN)
• Persbericht van de Europese Commissie - Europese Unie wordt een volwaardige deelnemer aan het Schaderegister voor Oekraïne (22 juli 2024, EN)
• Persbericht van de Europese Commissie - Handelssteunmaatregelen van de EU voor Oekraïne treden in werking (6 juni 2024, EN)
• Persbericht van de Europese Commissie - Commissie betaalt 1,5 miljard euro extra overbruggingsfinanciering aan Oekraïne (24 april 2024, EN) 
• Persbericht van de Europese Commissie - Commissie trekt 10 miljoen euro extra uit om onderzoekers uit Oekraïne te steunen in het kader van Horizon Europa (18 april 2024, EN)
• Persbericht van de Europese Commissie - EU geeft 83 miljoen euro humanitaire hulp aan mensen in Oekraïne en Moldavië (20 februari 2024, EN)
• Persbericht van de Europese Commissie - Bijgewerkte behoeftenevaluatie voor herstel en wederopbouw in Oekraïne (15 februari 2024, EN)
• Persbericht van de Europese Commissie - Eurobarometer: steun onder Europeanen voor Oekraïne blijft onverminderd groot (13 december 2023)
• Persbericht van de Europese Commissie - EU en Oekraïne schetsen plannen voor duurzame wederopbouw tijdens conferentie op hoog niveau (27 november, EN)
• Persbericht van de Europese Commissie - 110 miljoen euro humanitaire hulp aan Oekraïne (14 november 2023, EN)
• Persbericht van de Europese Commissie - Europees burgerinitiatief (EBI): Commissie besluit initiatief voor behoud en ontwikkeling van Oekraïense cultuur en erfgoed te registreren (16 augustus 2023)
• Persbericht van de Europese Commissie - Oekraïne treedt toe tot EU-mechanisme voor civiele bescherming (20 april 2023)
• Mededeling van de Commissie - Tijdelijke bescherming voor diegenen die de Russische aanvalsoorlog tegen Oekraïne ontvluchten: een jaar na dato (8 maart 2023)
• Persbericht van de Commissie inzake de lancering van oproepen om de integratie van Oekraïense kmo's in de eengemaakte markt met 7,5 miljoen euro te ondersteunen (28 februari 2023)
• Verslag over de uitvoering van de associatie met Oekraïne (25 juli 2022)
• Persbericht over besluit Europese Commissie dat lidstaten tijdelijk kunnen afzien van douanerechten en btw op invoer van goederen uit derde landen die bestemd zijn voor door de oorlog getroffen Oekraïners (1 juli 2022)
• Vragen en antwoorden overzicht Europese Commissie over FAST-CARE (flexibele bijstand aan gebieden in kader van Cohesiebeleid) (29 juni 2022)
• Persbericht over de EU die noodreserves uit de rescEU-middelen mobiliseert voor chemische, biologische, radiologische en nucleaire bedreigingen (27 juni 2022)
• Persbericht over advies van de Europese Commissie over toekenning van de status van kandidaat-lidstaat aan Oekraïne (16 juni 2022) (zie ook ECER-bericht)
• Aanbeveling over het in omloop brengen van veiligheidsvoorraden olie door de lidstaten na de invasie van Oekraïne (1 juni 2022)
• Mededeling inzake een actieplan voor solidariteitsroutes EU-Oekraïne om de landbouwexport en de bilaterale handel van Oekraïne met de EU te vergemakkelijken (12 mei 2022)
• Persbericht inzake de Eurobarometer over de reactie van de EU op de oorlog in Oekraïne (5 mei 2022)
• Aanbeveling betreffende de erkenning van kwalificaties van mensen die op de vlucht zijn door de Russische invasie van Oekraïne (5 april 2022)
• Aanbeveling van de Commissie over maatregelen ten aanzien van burgerschaps- en verblijfsrechten voor investeerders (gouden paspoorten) in het kader van de Russische invasie van de Oekraine (28 maart 2022) (zie ook ECER-bericht)
• Uitvoeringsbesluit van de Commissie tot aanmerking van de militaire agressie van Rusland tegen Oekraïne als buitengewone gebeurtenis die een aanzienlijke verstoring van de markten veroorzaakt (25 maart 2022) (zie ook ECER-bericht)
• Mededeling inzake tijdelijk crisiskader voor staatssteunmaatregelen ter ondersteuning van de economie na de Russische agressie tegen Oekraïne (23 maart 2022) (zie ook ECER-bericht hierover)
• Mededeling over voorzieningszekerheid en betaalbare gasprijzen (23 maart 2022)
• Mededeling inzake EU-steun om de lidstaten te helpen in de behoeften van Oekraïense vluchtelingen te voorzien (23 maart 2022) (zie ook ECER-bericht hierover)
• Persbericht over de lancering door de Commissie van het éénloketsysteem ter ondersteuning van onderzoekers uit Oekraïne (22 maart 2022)
• Persbericht inzake de lancering door de Commissie van een specifieke oproep om lidstaten te ondersteunen bij de opvang van vluchtelingen uit Oekraïne (TSI) en de afbouw van hun afhankelijkheid van fossiele brandstoffen uit Rusland (21 maart 2022)
• Verklaring van voorzitter Von der Leyen over het vierde pakket beperkende maatregelen tegen Rusland (11 maart 2022)
• Verklaring betreffende de consultatie van lidstaten over een voorstel voor een tijdelijke kaderregeling voor crisisssteun om de economie te ondersteunen tegen de achtergrond van de Russische invasie van Oekraïne (10 maart 2022) - zie ook ECER-bericht
• Verklaring van de Europese Commissie waarin zij oproept tot de bescherming van kinderen in Oekraïne (10 maart 2022)
• Mededeling inzake Europese solidariteit met vluchtelingen en oorlogsvluchtelingen in Oekraïne (8 maart 2022)
• Mededeling inzake REPowerEU: Gezamenlijk Europees optreden voor meer betaalbare, continu geleverde en duurzame energie (8 maart 2022) - zie ook ECER-bericht
• Persbericht over de opschorting van de samenwerking met Rusland op het gebied van onderzoek en innovatie (4 maart 2022)
• Persbericht over de opschorting van de grensoverschrijdende en transnationale samenwerking met Rusland en Belarus (4 maart 2022)
• Toespraak van voorzitter Von der Leyen in de plenaire vergadering van het Europees Parlement over de Russische agressie tegen Oekraïne (1 maart 2022)
• Verklaring van voorzitter Von der Leyen over verdere maatregelen in reactie op de Russische inval in Oekraïne (27 februari 2022)
• Verklaring van voorzitter Von der Leyen over verdere maatregelen in reactie op de Russische inval in Oekraïne (26 februari 2022)
• Inleidende opmerkingen van voorzitter Von der Leyen tijdens de gezamenljke persconferentie met voorzitter Michel en president Macron na de buitengewone bijeenkomst van de Europese Raad van 24 februari 2022 (25 februari 2022)
• Verklaring van voorzitter Von der Leyen tijdens de gezamenlijke persconferentie met NAVO-secretaris-generaal Stoltenberg en voorzitter Michel (24 februari 2022)
• Verklaring van Hoge Vertegenwoordiger Joseph Borrell over de agressie van Rusland tegen Oekraïne (24 februari 2022)
• Verklaring van voorzitter Von der Leyen over de Russische agressie tegen Oekraïne (24 februari 2022)
• Verklaring van voorzitter Von der Leyen over de Russische agressie tegen Oekraïne (22 februari 2022)

Naar boven

Europese Raad

Conclusies

• Conclusies van de Europese Raad van 30 en 31 mei 2022, punten 1 tot en met 18
• Conclusies van de Europese Raad over de Russische militaire agressie tegen Oekraïne (24 maart 2022)
• Verklaring van Versailles van de Europese Raad van 11 maart 2022
• Conclusies van de Europese Raad van 24 februari 2022
• Conclusies van de Europese Raad van 16 december 2021, punten 23 en 24 

Naar boven

Meer informatie

• Website Europese Commissie - EU-solidarity Ukraine
• FAQ Europese Commissie - Restrictive measures (sanctions)- 26 februari 2022
• Website Europese Raad/ Raad van de Europese Unie: Beperkende EU-maatregelen als reactie op de crisis in de Oekraine 
• Europees Parlement - How the EU is supporting Ukraine - 24 februari 2022
• Europese Rekenkamer - speciaal verslag 23/2021 (23 september 2021): Terugdringing van grootschalige corruptie in Oekraine: meerdere EU-initiatieven, maar toch nog onvoldoende resultaten
• Rijksoverheid: Rusland en Oekraine
• ECER-dossier: Asiel en immigratie - gemeenschappelijk asielbeleid (o.m. mechanisme voor tijdelijke bescherming)
• ECER-dossier: Buitenlands en veiligheidsbeleid- sancties
• ECER-dossier: Buitenlands en veiligheidsbeleid- defensiesamenwerking (o.m. Europese Vredesfaciliteit, relatie met de NAVO)
• ECER-dossier: Digitalisering- cyberbeveiliging
• ECER-dossier: Externe betrekkingen- het sluiten van verdragen
• ECER-dossier: Energie- continuiteit energievoorziening
• ECER-dossier: Handelspolitiek
• ECER-dossier: Humanitaire hulp
• ECER-dossier: Rechtsstaat in de EU- beginselen en bedreiging
• ECER-dossier: Solidariteit (o.m. mechanisme voor civiele bescherming)
• ECER-dossier: Strafrechtelijke samenwerking
• ECER-dossier: Uitbreiding EU
• ECER-EU-essentieel: Verdragsteksten
• ECER-EU-essentieel: Handvest grondrechten
• ECER-EU-essentieel: Instellingen en overige organen

Naar boven