Op deze pagina:
Kaderbesluit
Kaderbesluiten op het gebied van politie en justitie werden op grond van het oude EU-Verdrag (pre-Lissabon; derde pijler over samenwerking op het gebied van politie en justitie) vastgesteld om nationale wetgevingen van lidstaten op dit gebied te harmoniseren. Zij zijn verbindend voor de lidstaten ten aanzien van het te bereiken resultaat, maar laten aan de lidstaten de keuze om de vorm en de middelen te kiezen. Kaderbesluiten hebben uitdrukkelijk geen rechtstreekse werking. De kaderbesluiten blijven gehandhaafd tot ze worden gewijzigd, vervangen of ingetrokken (artikel 10 van Protocol nr. 36 bij het Verdrag van Lissabon). Zie voor meer informatie ook de Handleiding Wetgeving en Europa (4 Module 4 Veelgestelde vragen) via het KCBR
Kaderakkoord
Een internationale overeenkomst (verdrag) waarin globale afspraken worden gemaakt, die kunnen worden uitgewerkt in aparte verdragen. Ook: een globale overeenkomst tussen EU-instellingen met afspraken over de onderlinge samenwerking. Zie ook ECER-EU-essentieel- Besluitvormingsprocedures- Interinstitutionele akkoorden en gemeenschappelijke verklaringen
Kabinet
Persoonlijke staf van de Voorzitter of een lid van de Europese Commissie (EU-Commissaris). Bestaat meestal uit zes medewerkers. Ook andere EU-ambtsdragers (zoals vaste voorzitter van de Europese Raad, rechters in het Hof van Justitie) hebben een kabinet. Zie voor meer informatie ook deze Commissiewebsite
Kandidaat-lidstaten
Een kandidaat-lidstaat is een land dat lid wil worden van de Europese Unie en waarvan de aanvraag officieel is aanvaard door de EU. Zie voor meer informatie ook dit ECER-dossier over EU-uitbreiding
Kopenhagen-criteria De criteria voor toetreding tot de Europese Unie. Om lidstaat te worden van de EU moet een land aan de volgende drie criteria voldoen:
Kwantitatieve beperking
Dit is een beperking van de invoer of uitvoer naar hoeveelheid of naar waarde. Een handelsbelemmering die in strijd is met het vrije verkeer van goederen. Zie voor meer informatie ook dit ECER-dossier over Goederen (vrij verkeer)
Naar boven
Lamfalussy-proces
Het Lamfalussyproces betreft een aparte procedure op het terrein van financiele regelgeving en gaat over EU-regelgeving op het gebied van financiële dienstverlening. De benadering gaat uit van vier niveaus van wetgeving: (1) Richtlijn, (2) Uitvoeringswetgeving, (3) Niet-bindende richtlijnen, (4) Controle implementatie lidstaten door de Commissie.
De methode is in 2000 op verzoek van de Europese Raad ontwikkeld door Baron Alexandre Lamfalussy, een Hongaarse econoom en centrale bankier. Zie voor meer informatie ook de Handleiding Wetgeving en Europa (3 Module 3 Procedures) via het KCBR
LGO
Landen en gebieden overzee. Dit zijn de niet-Europese landen en gebieden die bijzondere betrekkingen onderhouden met Denemarken, Frankrijk, Nederland en het Verenigd Koninkrijk. Voor Nederland gaat het om Curaçao, Sint Maarten, Aruba en het Caribische deel van Nederland (Bonaire, St.-Eustatius en Saba). Op LGO zijn bijzondere EU-bepalingen van toepassing. Zie voor meer informatie ook dit ECER-dossier over LGO.
LIFE
l'Instrument Financier pour l'Environnement (LIFE). Dit EU-instrument heeft als doel bij te dragen aan de ontwikkeling van innoverende technieken en methoden op milieugebied en aan de verdere ontwikkeling van het milieubeleid van de Europese Unie. Zie voor meer informatie ook dit dossier van de Europese Commissie.
Limité
Limité documenten zijn documenten afkomstig van de Raad, bestemd voor interne verspreiding binnen de Raad en de Commissie. Ze mogen ook ter beschikking worden gesteld aan de lidstaten. De aanduiding limité is een verspreidingsmarkering, en geen rubriceringsgraad (zie gerubriceerde documenten). Conform de procedurele voorschriften van de Raad mogen limité documenten alleen openbaar worden gemaakt als daarvoor toestemming is verleend door de opsteller. Zie voor meer informatie ook het ECER-EU-essentieel-dossier Informatievoorziening aan het Parlement.
Lissabon-proces De in 2000 in Lissabon geformuleerde EU-strategie om ‘de meest concurrerende en dynamische kenniseconomie van de wereld, die in staat is tot duurzame economische groei met meer en betere banen en een hechtere sociale samenhang’ te worden. Ieder voorjaar evalueerde de Europese Raad de voortgang van de tenuitvoerlegging van de strategie van Lissabon. Deze strategie is opgevolgd door de zogenoemde EU2020-strategie.
Mainstreaming
Het streven om in alle beleidsdossiers van de EU rekening te houden met belangrijke thema’s (zoals volksgezondheid, gelijke behandeling mannen en vrouwen, milieu).
MCEU
Voormalige Ministeriële Commissie Europese Unie, belast met de voorbereiding van besluitvorming in Europees verband. De "MacEU" (zoals hij werd aangeduid) stond onder voorzitterschap van de Minister-President. Ministeriële Commissies hebben geen permanent karakter, maar worden in beginsel ingesteld voor de duur van de kabinetsperiode. Zie voor meer achtergrondinformatie ook rijksoverheid en ECER-EU-essentieel- Haags afstemmingsoverleg
Medebeslissingsprocedure
Ook wel: codecisieprocedure. Oude benaming voor de huidige gewone wetgevingsprocedure.In deze procedure heeft het Europees Parlement de bevoegdheid tezamen met de Raad maatregelen vast te stellen (artikel 294 EU-Werkingsverdrag). Zie voor meer informatie ook ECER-EU-essentieel-Besluitvormingsprocedures
Mededeling
Communicatieinstrument van de Europese Commissie. Mededelingen zijn vormvrij, niet bindend en kunnen over alle mogelijke onderwerpen gaan. In mededelingen kondigt de Commissie vaak acties of concrete wetgeving aan. Ook wordt het instrument van de mededeling gebruikt om een bepaald toetsingskader uit te werken, bijvoorbeeld op het gebied van interne markt of staatssteun. Zie voor meer informatie ook ECER-EU-essentieel- Soorten besluiten
Mededinging
Mededinging staat voor: open concurrentie. Het EU-Werkingsverdrag verleent de Europese Commissie ingrijpende bevoegdheden ten behoeve van de bestrijding van oneerlijke concurrentie met het oog op de goede werking van de EU-interne markt. Zie ook het ECER-dossier Mededinging.
Meerderheid
Zie: gewone meerderheid, gekwalificeerde meerderheid.
Mensenrechten
In de EU: grondrechten of fundamentele rechten. Opgenomen in het Handvest van de Grondrechten van de Europese Unie. De bevordering en verdediging van de grondrechten binnen de lidstaten (intern) en in de betrekkingen met landen buiten de EU (extern) is een belangrijke doelstelling van de EU. Zie voor meer informatie ook het ECER-EU-essentieel-dossier Handvest grondrechten
MER (-richtlijn)
Milieu-effectrapportage. Instrument om voorafgaand aan besluitvorming de milieugevolgen van een bepaald voornemen inzichtelijk te maken, gebaseerd op een EU-richtlijn. Zie voor meer informatie ook het ECER-dossier Klimaat en Milieu
Mertens
De Mertens-groep, bestaande uit de assistenten van de plv Permanente Vertegenwoordigers van de lidstaten bij de EU. Deze groep bereidt de vergadering van het Coreper I voor. Net als Coreper I houdt de Mertens groep zich bezig met dossiers van meer technische aard zoals interne markt, transport, onderzoek en ontwikkeling. De groep is vernoemd naar de eerste voorzitter, een Belgisch diplomaat. Zie ook Coreper.
Met redenen omkleed advies (MROA)
Fase in de inbreukprocedure, volgend op de ingebrekestelling. In dit document stelt de Commissie zich op het standpunt dat een lidstaat in strijd handelt met het EU-recht en geeft de Commissie die lidstaat meestal twee maanden de tijd om die strijdigheid op te heffen. Doet de lidstaat dat niet, dan kan de Commissie naar het EU-Hof stappen. Zie voor meer informatie ook het ECER-EU-essentieel-dossier Inbreukprocedures
Minimumharmonisatie
Minimumnormen die door de Unie worden opgelegd aan de lidstaten. Nationale autoriteiten zijn vrij om strengere normen op te nemen in hun wetgeving. Zie voor meer informatie ook het ECER-dossier Interne markt
MNE
Voormalige database van de Europese Commissie, waarin de nationale notificaties van de implementatie van richtlijnen werden verwerkt. MNE: mesures nationales d'exécution, NL = NUM = nationale uitvoeringsmaatregelen. Zie voor meer informatie ook het ECER-EU-essentieel dossier Implementatie
Nabuurschapsbeleid
EU-beleid ten opzichte van de buurlanden die grenzen aan de EU. Zie voor meer informatie ook het ECER-dossier Uitbreiding EU
Natura 2000
Natura 2000 is een EU-netwerk van beschermde natuurgebieden. Zie voor meer informatie het ECER-dossier Klimaat en Milieu
Nauwere samenwerking
De bevoegdheid van een kleinere groep van lidstaten om, met gebruikmaking van de EU-structuren, samen verder vorm te geven aan EU-beleid wanneer dat niet mogelijk blijkt met alle lidstaten tezamen. Zie voor meer informatie ook het ECER-EU-essentieel dossier Nauwere Samenwerking
Nicolaides Groep
Is een informele groep, vernoemd naar de eerste voorzitter (een Griekse diplomaat), die de agenda van het Politiek- en Veiligheidscomité van de EU voorbereidt. Vergelijkbaar met de Antici-groep (Coreper II) en Mertens-groep (Coreper I) van de PV.
Niet-wetgevingshandelingen
Rechtshandelingen van de EU die niet worden vastgesteld volgens de gewone of een bijzondere wetgevingsprocedure. Zie voor meer informatie ook het ECER-EU-essentieel dossier Besluitvormingsprocedures
Non-paper
Een informeel voorstel zonder dat de indiener van het voorstel er aan kan worden gehouden.
NVER
Nederlandse Vereniging voor Europees Recht. Zie hier de website van de NVER
Officiële talen
De EU kent 24 officiële talen: Bulgaars, Deens, Duits, Engels, Ests, Fins, Frans, Grieks, Hongaars, Iers, Italiaans, Kroatisch, Lets, Litouws, Maltees, Nederlands, Pools, Portugees, Roemeens, Sloveens, Slowaaks, Spaans, Tsjechisch, en Zweeds. De wetgeving van de EU wordt in alle officiële talen gepubliceerd en de instellingen van de EU kunnen in elk van deze talen worden benaderd. Het taalbeleid van de Unie werd geregeld vanaf verordening nr. 1 uit 1958, die bij een uitbreiding van de Unie zo nodig werd aangepast. Het talenregime in vergaderingen van Raadswerkgroepen kan soms beperkt zijn tot enkele werktalen. Ook agentschappen werken soms met een beperkt aantal talen. Zie voor meer informatie ook het ECER-dossier Talen in het EU-recht
OLAF
Office européen de lutte antifraude. Europees Bureau voor bestrijding van EU-fraude verricht onderzoek, bevordert de samenwerking tussen autoriteiten in de lidstaten en verstrekt de lidstaten hulp bij hun activiteiten in het kader van EU-fraudebestrijding. Zie hier de website van het OLAF
Ombudsman
Zie Europese Ombudsman.
Open coördinatiemethode (OCM)
Deze methode werd vooral toegepast in het Lissabon-proces en de EU2020-strategie. Voor wat betreft de sociale aspecten van dat proces (hechtere sociale samenhang) formuleerde de Europese Raad van Lissabon een manier om coördinerend op te treden op gebieden die tot de bevoegdheden van de lidstaten behoren (zoals sociale bescherming, sociale insluiting, onderwijs, jeugd en beroepsopleiding). De methode houdt in dat er gezamenlijke doelstellingen en benchmarks worden geformuleerd en dat er 'best practices' worden uitgewisseld tussen de lidstaten. Deze maatregelen namen nooit de vorm van bindende rechtshandelingen aan. Er kon wel sprake zijn van politieke binding.
Opt-in / opt-out
Met een opt-in wordt het voor een lidstaat mogelijk gemaakt deel te nemen aan de besluitvorming op een bepaald gebied, waarvan het op grond van de EU-Verdragen is uitgesloten (voorbeeld uit het verleden: Denemarken en Verenigd Koninkrijk en Ierland op het gebied van de Ruimte voor vrijheid, veiligheid en recht). Het begrip opt-out staat voor een uitzonderingsregeling waardoor een lidstaat niet verplicht is om zich aan een gezamenlijke Europese afspraak te houden (voorbeeld uit het verleden: Denemarken op het gebied van het gemeenschappelijk veiligheids- en defensiebeleid van de EU). Zie voor meer informatie onder meer ook het ECER-EU-essentieel-dossier Besluitvormingsprocedures
